Gespot: Hierheen naar het gas, dames en heren

In ‘Gespot’ zet ik een nog te verschijnen boek in de kijker. Vandaag heb ik het over ‘Hierheen naar het gas, dames en heren’ van Tadeusz Borowski.

Tadeusz Borowski (1922-1951) werd in 1942 door de Gestapo gearresteerd. Hij was geen lid van het Poolse verzet maar zijn verloofde Maria Rundo was dat wel. Nadat Maria niet thuis kwam, vreesde Borowski dat ze was opgepakt. Hij maakte zich grote zorgen want Maria was van joodse afkomst; Ze kon door de Duitsers zonder pardon zijn doodgeschoten. Dus ging hij op zoek naar haar en liep in dezelfde valstrik, waarin Maria daarvoor was gelopen.

Net als Maria werd Borowski in Auschwitz gevangengezet. Het concentratiekamp was immmers ook een gevangenis voor Poolse politieke gevangenen. Borowski verbleef 2 jaar in Auschwitz en werd dan naar Dachau gestuurd, waar hij in de lente van 1945 door de Amerikanen werd bevrijd. Bij terugkeer in Polen vond hij met hulp van het Rode Kruis Maria terug.

Tijdens de oorlog had Borowski voornamelijk poëzie geschreven, maar na de oorlog begon hij kortverhalen te schrijven over het kampleven. In die satirische kortverhalen beschreef Borowski de giftige relaties tussen de gevangenen zelf en hoe de dood alom vertegenwoordigd was. In zijn verhalen volg je Tadek, een overlever met een harde schil. Borowski daarentegen was iemand die anderen hielp zonder zich zorgen te maken over zichzelf.

Voor ‘Hierheen naar het gas, dames en heren’ selecteerde en vertaalde Karol Lesman niet eerder vertaalde verhalen en gedichten van Borowski. Daarnaast bevat deze uitgave al eerder vertaald werk van Lisetta Stembor, dat door Charlotte Pothuizen opnieuw werd vertaald.

Je vindt deze uitgave vanaf 31 mei in je boekenwinkel. Meer info vind je op de website van uitgeverij Querido. Op de website van Schwob kan je alvast een fragment lezen.