Categorie: Boeken

Klassiekers, fictieve helden en spotlight op

Fictieve held: Tom Ripley

Vele zijn uitverkoren. Slechts een handvol staat voor een nieuw soort van literaire held. Met Ripley creëerde Patricia Highsmith het prototype van de gewetenloze maar sympathieke moordenaar. Waar hij zich ook begeeft, Ripley raakt er altijd mee weg. 

Lezers vinden hem sympathiek en innemend. Voor critici was hij een psychopaat. Daar was Highsmith (1921-1995) het niet mee eens. Volgens haar verschilde Tom Ripley niet zo veel van de rest van de mensheid. Ripley is overigens geen crimineel, hij houdt niet van moorden. Als hij moordt, is het uit puur zelfbehoud. Elke man zou in zijn geval hetzelfde doen.

Toen hij zijn literair debuut maakte in ‘The Talented Mr Ripley’ (1955) scharrelde hij aanvankelijk zijn kostje bijeen als oplichter in New York. Maar dan kwam de scheepsmagnaat Herbert Greenleaf op zijn pad. Greenleaf betaalde hem gul om zijn zoon, Dickie op te sporen. Ripley vond Dickie in Italië. Dickies luxeleventje stak hem meteen de ogen uit. Zo’n leventje wou hij ook, hier had hij altijd van gedroomd. Hij vermoordde de jonge man en nam zijn plaats in. Nadat hij Dickies erfenis in zijn eigen zak gestoken had, vluchtte hij naar Griekenland. Wat hij wou, had hij verkregen. Dat daar iemand de dupe van werd, was niet zijn schuld.

Vanaf het tweede boek in de vijfdelige serie is Ripley getrouwd. Hij adoreert zijn vrouw en woont met haar op een landgoed in Frankrijk. Zijn Franse schoonfamilie is niet geïnteresseerd in hoe hij aan zijn geld kwam. Uiteraard komt Ripley dit goed uit. Hij verdient nu zijn kost met het vervalsen van kunst. Verder houdt hij zich bezig met tuinieren en het bespelen van de klavecimbel. Telkens wanneer hij het risico loopt om ontmaskerd te worden, komt hij in actie. Hoeveel doden hij uiteindelijk maakt, weet hij niet. Het interesseert hem niet. Van nare dromen of een slecht geweten heeft hij geen last. Hij is immers de anti-held, die willens en wetens de moraal schendt.

Naast Matt Damon werd Tom Ripley ook gespeeld door John Malkovich, Dennis Hopper en Alain Delon.

Bron trailer: YouTube
Voor mijn blog gebruikte ik verschillende internetbronnen, waaronder Wikipedia. 

Spotlight op:

henry james

In ‘spotlight op’ ontruk ik een boek en zijn auteur uit de vergetelheid. Vandaag staat de spotlight op: ‘The Turn of the Screw’ van Henry James.

“No; it was a big, ugly, antique, but convenient house, embodying a few features of a building still older, half replaced and half utilized, in which I had the fancy of our being almost as lost as a handful of passengers in a great drifting ship.”

Photo of Henry James
Auteurs verwijzen naar Henry James (1843-1916) als de meester. Hij inspireerde dan ook vele auteurs met zijn technische vaardigheden.

 Op 10 januari 1895 schreef Henry James in zijn notities de opzet van een spookverhaal, dat hem eerder verteld was door de aartsbisschop van Canterbury. Meer dan twee jaar later werkte James zijn opzet uit. De rechten had hij dan al verkocht aan het Amerikaanse tijdschrift Collier’s Weekly. Omdat hij nood had aan een nieuw lezerspubliek maakte hij er zijn werk van om het verhaal zo angstaanjagend mogelijk te krijgen. Toen hij de correcties voor zijn feuilleton deed was hij zo bang van het verhaal dat hij had gecreëerd, dat hij amper durfde te gaan slapen.

In ‘The Turn of the Screw’ (De onschuldigen) neemt een gouvernante de zorg op zich van twee kinderen. Op het verlaten landgoed van haar opdrachtgever ziet de gouvernante spookachtige gedaanten. Enkel zij ziet die gedaanten. Gaandeweg echter meent zij dat de kinderen met de spoken spreken en samenspannen.

‘The Turn of the Screw’ is niet het enige spookverhaal dat James schreef, maar het is wel zijn bekendste. Het kreeg bij publicatie in 1898 laaiend enthousiaste kritieken. In de twintigste eeuw volgde talrijke interpretaties van deze horrorklassieker in zowel de literatuur als de populaire cultuur.

De foto bij dit blog komt van Wikimedia Commons. 

 

Een literaire bromance

klassieker uit de literatuur

Klassiekers zoals Brideshead Revisited blijven vragen oproepen. 

Is het een bromance? Of is er meer aan de hand? Vooral de verfilmde versies van ‘Brideshead Revisited’ suggereren dat er meer aan de hand is tussen Lord Sebastian Flyte en Charles Ryder. Volgens sommige literatoren suggereren bepaalde zinnen en passages in het boek een fysieke relatie, en schreef Evelyn Waugh met ‘Brideshead Revisited’ (1945) een uiterst subtiele roman over de mannenliefde. Maar er zijn ook literatoren die menen dat enkel Sebastian homo is.

Over de aard van de relatie tussen Sebastian en Charles kreeg Evelyn Waugh veel vragen. Volgens hem voelde Charles een romantische affectie ten opzichte van de wereld die Sebastian vertegenwoordigde. Een wereld, die voor een jongen uit de middenklasse betoverend was. Bovendien had Charles nooit een familieleven gekend en werd hij bij de Flytes geconfronteerd met de hocus-pocus van het katholieke geloof. Dat katholieke geloof met zijn goddelijke genade is een belangrijk thema in ‘Brideshead Revisited’.

Uiteraard spreekt de ambivalente relatie tussen Sebastian en Charles meer tot de verbeelding dan het thema van de goddelijke genade. Bovendien trekken we maar al te graag gelijkenissen tussen een fictief werk en het leven van een kunstenaar. Vele zien in Charles een reïncarnatie van zijn schepper. Hoe zat het met Waughs seksualiteit? Tijdens zijn studententijd in Oxford zou hij relaties hebben gehad met mannen. Zou, want we weten het niet met zekerheid. Waugh was in Oxford bevriend met homoseksuele mannen. Enkele van die mannen, met name Hugh Lygon en Alastair Graham leverden de inspiratie voor Lord Sebastian Flyte. Waugh haalde de inspiratie voor zijn romanpersonages sowieso uit zijn eigen omgeving en vriendenkring. Hoewel, zijn personages de neiging hadden om hun eigen leven te gaan leiden eens ze op papier werden gezet!

Met Lord Sebastian Flyte creëerde Waugh trouwens een opmerkelijk personage. Net als de dichter Sir John Betjeman nam Sebastian zijn teddybeer mee naar Oxford. Hier leert verteller Charles Ryder hen kennen. Het verhaal dat Charles vertelt beslaat ongeveer twintig jaar.

‘Brideshead Revisited’ werd in 1945 goed onthaald en is een klassieker in de Engelse literatuur. Het is dan ook, zowel inhoudelijk als technisch, een meesterwerk.

“I should like to bury something precious in every place where I’ve been happy and then, when I’m old and ugly and miserable, I could come back and dig it up and remember.”

 

Voor dit blog gebruikte ik verschillende bronnen.