Kroniekschrijver van Macondo

Gabriel Garcia Marquez

In 1982 kreeg de Colombiaanse schrijver Gabriel Garcia Marquez (1927-2014) de Nobelprijs literatuur “Voor zijn romans en kortverhalen, waarin het fantastische en het realistische zijn gecombineerd in een uitgebreid gecomponeerde verbeeldingswereld, welke het leven en de conflicten van een continent weerspiegelt.”

Zijn grootvader.

De oorsprong van het fantastische en realistische lag in de jeugd van de schrijver. Gabriel Garcia Marquez leefde de eerste tien jaar van zijn leven namelijk bij zijn grootouders in Aracatera. Zijn grootvader, Nicolás Marquez was een ex-kolonel en veteraan van de 1000-daagse oorlog. Nicolás was een begenadigd verteller, die met zijn jeugd- en oorlogsverhalen Gabriel sterk beïnvloedde, niet enkel op literair maar ook op politiek en ideologisch gebied. De schrijver zag zijn grootvader als zijn navelstreng met de geschiedenis en de werkelijkheid.

Zijn grootmoeder.

Zijn grootmoeder Tranquilina Iguarán Cotes vertelde vooral fabels en familielegenden. Zij gaf bovendien aan elke natuurlijke gebeurtenis een bovennatuurlijke interpretatie. Als er bij voorbeeld een vlinder langs het raam vloog, stelde zij dat er een brief op komst was. Hoe ongeloofwaardig of fantastisch haar uitspraken ook waren, zij wist ze steeds te vertellen alsof ze echt gebeurd waren. Geen wonder dus, dat in ‘Honderd jaar eenzaamheid’ een vrouw ten hemel stijgt terwijl zij het linnen opvouwt, de familievader zo oud als Methusalem wordt en een kind geboren wordt met een varkensstaart.

Honderd jaar eenzaamheid.

Van ‘Honderd jaar eenzaamheid’ zijn er sinds de eerste Spaanse uitgave in 1967 ongeveer dertig miljoen exemplaren verkocht. De eerste Spaanse editie was in één week uitverkocht en vestigde Gabriel Garcia Marquez’ naam als één van de belangrijkste Latijns-Amerikaanse schrijvers.

Bron: Wikipedia, interview Claudia Dreifus en het boek De wereld van Gabriel Garcia Marquez.

Wat de dag verschuldigd is aan de nacht van Yasmina Khadra

Over een westerling die geen westerling is.

In ‘Wat de dag verschuldigd is aan de nacht’ vertelt Younes Maheddienne over zijn leven in Algerije vanaf de jaren dertig tot nu. Nadat zijn vader, Issa, zijn grond verliest, is de familie genoodzaakt om te verhuizen naar de stad. In de stad aangekomen vindt de familie een onderkomen in een vochtige halfopen kamer in een armoedige achterbuurt. Hoewel Issa financiële hulp kan krijgen van zijn jongere broer, is hij te trots om hulp te aanvaarden. Ten slotte klopt hij toch aan bij zijn kinderloze jonge broer, Mahi om zijn zoon bij hem achter te laten.

Mahi is getrouwd met Germaine, een katholieke vrouw, wiens familie al geruime tijd in Algerije woont. Omdat Germaine, Younes niet kan uitspreken, noemt ze de jongen Jonas. Als Mahi omwille van zijn nationalistische sympathieën in de problemen komt, verhuist het gezin naar Río Salado, waar voornamelijk Spaanse en Joodse families wonen. In Río Salado, sluit Jonas een levenslange vriendschap met 3 andere jongens: Simon, Fabrice en Jean-Christophe. Ondanks de verschillen zijn de jongens net als 4 tanden in een vork. De bloedmooie Emilie stelt echter de vriendschap op de proef, net als de Algerijnse onafhankelijkheidsstrijd.

De roman drijft niet op extremen, maar op subtiliteit en dualiteit. De schrijver (*) weet die dualiteit goed te verwoorden. De tweeslachtigheid komt vooral sterk naar voren in de jongvolwassen Younes, die anders dan de meeste van zijn landgenoten niet als boer of herder werkt, of in erbarmelijke armoedige omstandigheden moet leven. Omwille van zijn blauwe ogen, zijn opvoeding, kleding en westerse naam wordt Younes vaak aanzien voor een westerling. Toch krijgt hij van tijd tot tijd te maken met vooroordelen, en bevindt hij zich ineens in het kamp van de inheemsen.

“We zijn niet lui. We nemen alleen de tijd om te leven. En dat doen westerlingen niet. Voor hun is tijd geld. Maar voor ons is tijd onbetaalbaar.”

‘Wat de dag verschuldigd is aan de nacht’ geeft een interessante en boeiende kijk op de geschiedenis van Algerije. Qua taal is deze roman betoverend. Vanaf het tweede deel boet de taal in aan sfeer, maar blijft niettemin heerlijk beeldrijk.

(*)= Yasmina Khadra is het pseudoniem van Mohammed Moulessehoul. Hij nam dit pseudoniem aan om de censuur in zijn vaderland te vermijden. Na het verlaten van Algerije maakte de schrijver zijn ware identiteit bekend in zijn boek ‘L’écrivain’.

Oorspronkelijke titel: Ce que le jour doit à la nuit.
Jaar van publicatie: 2008.

Zigeunerkind op de vlucht van Mikey Walsh

Niet zomaar een opvolger van ‘Zigeunerkind’.

Na het overdonderde succes van ‘Zigeunerkind’ kon een opvolger niet uitblijven. Mikey Walsh kreeg van zijn uitgever een viertal maanden om een vervolg te schrijven.

Om heel eerlijk te zijn, had ik weinig verwachtingen over ‘Zigeunerkind op de vlucht’. In ‘Zigeunerkind’ had Mikey Walsh al in grote lijnen verteld wat er met hem gebeurd was nadat hij van huis was weggelopen. Bovendien gaven de meeste recensies aan, dat de eerste vijftig pagina’s van het boek een korte samenvatting zijn van ‘Zigeunerkind’. Toch legt Walsh andere accenten en nuanceert hij een aantal dingen. Het werd me snel duidelijk dat het een heel andere toon kent dan zijn voorganger, en dat het niet zomaar een opvolger is. Ik vond het een sterker boek, vooral omdat het een boodschap heeft.

In tegenstelling tot ‘Zigeunerkind’ is ‘Zigeunerkind op de vlucht’ veel subtieler in zijn omschrijvingen en humor. Het is spontaner en iets minder gepolijst dan ‘Zigeunerkind’ waarin jaren van schrijven en herschrijven kroop. Terwijl ‘Zigeunerkind’ het dilemma toont van een jongen die beseft dat hij homo is, gaat ‘Zigeunerkind op de vlucht’ vooral over de man die zijn seksualiteit aanvaardt. De aanvaarding van zijn seksualiteit loopt overigens samen met zijn verblijf in de homowijk van Manchester.

Een belangrijk thema in het boek is identiteit. Hoewel Mikey zich letterlijk moet ontdoen van zijn zigeuneridentiteit bij aanvang van het boek, blijft hij Roma. Zijn zigeuner-zijn is een kwestie van bloed, net als zijn homo-zijn. Hij hoeft zich niet op een bepaalde manier te kleden of op een bepaalde manier te spreken om te zijn wat hij uiteindelijk is: een trotse Romaman en een trotse homo. En daarmee geeft Mikey, naar mijn inziens, een sterke boodschap.

Oorspronkelijke titel: Gypsy Boy on the Run.
Jaar van publicatie: 2011.

%d bloggers liken dit: