De droom van de Ier van Mario Vargas Llosa

Het geromantiseerde leven van Sir Roger Casement.

Het leven van Sir Roger Casement (1864-1916) is het thema van het boek ‘De droom van de Ier’ van Mario Vargas Lloso. Wie was Sir Roger Casement? Als Brits consul ontpopte Roger Cassement zich tot een van de eerste mensenrechtenactivisten. Zijn rapporten over het koloniale wanbeleid van Leopold II in Congo, en de wrede uitbuiting van de Peruviaanse Indianen sloegen in als een bom, en vestigden zijn naam. Casement gold toen als een held. De held was ook een overtuigd Ierse nationalist. Voor zijn betrokkenheid bij de Paasopstand in 1916 werd Sir Roger Casement wegens hoogverraad in Londen ter dood veroordeeld.

In afwachting van zijn terechtstelling in Pentonville gevangenis hoopte Casement op gratie. Veel van zijn bekende vrienden en sympathisanten staken echter liever niet hun nek uit. De Britse kranten pakten namelijk uit met dagboekfragmenten van Casement, waaruit bleek dat hij homo was. In 1916 was homoseksualiteit in Groot-Brittannië een misdaad. De publieke opinie keerde zich bijgevolg al snel tegen Sir Roger Casement. Het is nog steeds niet duidelijk of Casement die dagboekfragmenten schreef of dat de Brits geheime dienst ze verzon. Kortom, stof genoeg voor een geromantiseerd verhaal.

‘De droom van de Ier’ houdt het midden tussen een biografie en een historische roman, waarbij Vargas Llosa de complexiteit van Casement goed weet over te brengen. De schrijver permitteert zich zijn versie, en gaat ervan uit dat de dagboekfragmenten door Casement werden geschreven. Niettemin ging er veel onderzoek vooraf aan het schrijven van dit boek – wat je duidelijk merkt als lezer.

In chronologisch wisselende hoofdstukken lees je over Casements verblijf in Pentonville gevangenis en over zijn leven tot aan zijn arrestatie. Ik verkoos meestal om te stoppen na een hoofdstuk vooraleer verder te lezen, vooral omdat het soms wat veel werd qua informatie. Zo ontweek ik overigens de stroeve overgang tussen de hoofdstukken. Ik deed lang over dit boek, maar ik nam er graag mijn tijd voor.

Oorspronkelijke titel: El sueño del celta
Jaar van publicatie: 2010

De schuldige van Lisa Ballantyne

Over jeugdige deliquentie.

Advocaat Daniel Hunter verdedigt een 11-jarige jongen, Sebastian, die verdacht wordt van moord. Deze zaak en de dood van zijn stiefmoeder, Minnie, confronteert Daniel met zijn eigen verleden. Terwijl de oneven hoofdstukken in het heden afspelen, gaan de even hoofdstukken over Daniels verleden. Door de afwisseling tussen het heden en verleden in hoofdstukken, blijf je als lezer de pagina’s omdraaien. Is Sebastian schuldig? En waarom brak Daniel met Minnie? Beide verhaallijnen zijn overigens even boeiend, en het boek leest enorm vlot.

Van het moment dat Daniel klaar is om zijn verleden onder ogen te zien, krijgen we een interactie tussen beide verhaallijnen. Met het weer toelaten van Minnie in zijn leven weet hij zijn emotioneel isolement te doorbreken. De parallellen tussen heden en verleden zijn door details en de evolutie die Daniel doorloopt goed en geloofwaardig uitgewerkt.

Met Minnie en Daniel zet de Schotse schrijfster twee heel sterke personages neer, die het kader van een roman overstijgen. Je ziet en voelt de personages en je bent deel van hun leven op de boerderij van Minnie. Als het verhaal zijn hoogtepunt bereikt, zit je in het heden met de uitspraak van het vonnis in Sebastians zaak. De afhandeling van deze verhaallijn komt als een shock en stemt tot nadenken. De grote finale is voor Daniel en Minnie, wanneer de schrijfster je nog één keer meeneemt naar het verleden.

Oorspronkelijke titel: The Guilty One.
Jaar van publicatie: 2012

Gloed van Sándor Márai

Henriks monoloog.

Hongarije, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, in een kasteel ergens in de Dolomieten. Een oude adellijke generaal, Henrik, krijgt een brief, waarin zijn beste vriend Konrad zijn komst aankondigt. Konrad en Henrik waren als jongens onafscheidelijk. Tot Konrad ineens verdween.

Konrads komst, 41 jaar na zijn plotse verdwijning, brengt een stroom van herinneringen bij Henrik op gang. Zijn herinneringen nemen je als lezer mee naar zijn jeugd en militaire opleiding. Tijdens Konrads bezoek, die één avond en één nacht, duurt, confronteert Henrik hem met zijn waarheid over wat 41 jaar geleden gebeurde.

Het verhaal dat zich in Gloed ontvouwt, is qua opzicht simpel. De monoloog van Henrik waarin hij Konrad confronteert met de waarheid, is veeleer filosofisch omdat het doorspekt is met Marais visie op het leven, het heden, ouderdom en vriendschap. De waarheid zoals Henrik die ziet en waarin hij niet wordt tegengesproken, wordt mondjesmaat onthuld, zodat je blijft lezen. Als lezer wil je vooral weten wat 41 jaar geleden gebeurd is tussen beide mannen. Ik kan me voorstellen dat sommige lezers allicht niet zo gediend zijn van de details die Henrik aanhaalt noch met zijn lange monoloog. Mij verveelde ‘Gloed’ niet.

Naar het einde toe wanneer de waarheid onthuld is, valt het verhaal naar mijn gevoel een beetje in. Niettemin komt het thema van het verhaal daardoor meer op de voorgrond. Ondanks hun leeftijd en het feit dat bepaalde emoties na 41 jaar weliswaar bijna gedoofd zijn, sluimeren ze nog als een gloed. De verschillen qua temperament in beide mannen zijn duidelijk. De karakterbeschrijving en het oproepen van een wereld, die niet meer bestaat en slechts een herinnering is, is de sterkte van deze roman. Een boek, dat ik zeker herlees, niet zozeer voor het verhaal maar veeleer omwille van de manier waarop het verhaal verteld is.

Oorspronkelijke titel: A gyertyák csonkig égnek
Jaar van publicatie: 1942

%d bloggers liken dit: