Danielle leest: Alleen in Berlijn

In januari 2018 blogde ik over Alleen in Berlijn van Hans Fallada. Vorige week vond ik het in een Kringwinkel, en diezelfde avond sloeg ik het al open. Met bijna 500 bladzijden is het een behoorlijk imposant boek. Een paar jaar geleden las ik zo’n boek nog in een week tijd. Nu neem ik mijn tijd. Bovendien heb ik minder tijd om te lezen, omdat ik graag ruimte maak voor andere dingen — zoals televisie kijken, uitgebreid koken of puzzelen.

Op een eventuele recensie van deze roman zal je dus nog even moeten wachten.

Waar gaat Alleen in Berlijn over?

Voor Hans Fallada (1893-1947) aan Alleen in Berlijn begon, schreef hij het volgende over zijn personages:

‘Het echtpaar Quangel, twee onbeduidende mensen uit het noorden van Berlijn, levend op de grens van armoede, zonder hulpmiddelen, zonder bijzondere vaardigheden, zonder achterban, pakt op een dag in 1940 de strijdbijl op tegen de ontzagwekkende machinerie van het naziregime. En het ongeloofelijke geschiedt: de olifant voelt zich door de muis bedreigd! Het hele apparaat komt in beweging, met list en geweld wordt alles in het werk gesteld om de beide mensjes te vangen. De olifant beeft van angst, hij kan bijna niet meer slapen, in het donker loeren de vijanden, die moeten gevangen, die moeten verdelgd worden!

Hoe kwamen de Quangels, die tot halverwege hun leven nooit van het rechte pad waren afgeweken, er opeens toe de kont tegen de krib te gooien en Hitler, de Führer, de oorlog te verklaren, een oorlog die gezien de verpletterende overmacht toch alleen maar slecht kon aflopen voor het tweetal?’

Fallada’s inspiratie.

Voor zijn roman baseerde Fallada zich op de zaak van Elise en Otto Hampel, een laag geschoold echtpaar uit het Berlijnse arbeidersmilieu. Nadat de broer van Elise aan het begin van de Tweede Wereldoorlog was gesneuveld, begon het echtpaar Hampel een propagandacampagne tegen het regime. Hun campagne duurde drie jaar en stelde de politie en de Gestapo voor een raadsel. De campagne van de Hampels hield in dat ze over heel Berlijn honderden briefkaarten verspreidde met een oproep tot burgelijke ongehoorzaamheid en sabotage op het werk.

In maart 1943 werden Elise en Otto Hampel door onthoofding geëxecuteerd.

Met zijn roman hoopte Fallada dat de strijd van Elise en Otto Hampel, hun lijden en hun dood niet helemaal voor niets zijn geweest. Het was de eerste roman over verzet van gewone mensen tegen het naziregime in het naoorlogse Duitsland.

Heb jij deze roman al gelezen? En wat vond je ervan?