Fictieve heldin: Celie Harris Johnson.

Haar verhaal over geweld, verkrachting en onderdrukking bleef niet onopgemerkt. Het grote scherm wist Celie Harris Johnson snel te vinden. Maar of ze nu fungeert als romanfiguur, actrice of musicalster: haar verhaal staat garant voor controverse. Maar net die controversie maakt The Color Purple van Alice Walker grensverleggend.

Geweld op basis van ras en geslacht.

Vooraleer Celie Harris Johnson haar debuut als actrice kon maken, woedde het debat of een witte regisseur wel de aangewezen persoon was om haar verhaal te vertellen. Haar verhaal toont namelijk aan dat Afro-Amerikaanse vrouwen met dubbele onderdrukking te maken krijgen. Hoe kan een witte man voeling hebben met zo’n vrouwenverhaal en zo’n problematiek?

De première op 18 december 1985 was de aanleiding voor een Afro-Amerikaanse belangengroep om te protesteren. De belangengroep vreesde dat de film de perceptie van Afro-Amerikaanse mannen in de brede samenleving zou schaden. Het kon toch niet zijn dat de film de vooroordelen ten opzichte van Afro-Amerikaanse mannen als verkrachters zou versterken!

Succes ondanks de controversie.

Alice Walker aarzelde aanvankelijk om de filmrechten voor haar roman te verkopen. Ze kon zich niet vinden in de manier waarop Hollywood vrouwelijke en Afro-Amerikaanse personages neerzette. Vrienden wisten haar te overtuigen dat dit een kans was om de representatie van minderheden in een film te verbeteren.

Walker stelde haar eisen bij de verfilming: 50% van de filmcrew moest behoren tot een minderheid. Ze wilde ook geen bekende, maar eerder minder bekende acteurs voor de verfilming. Zo stelde Walker voor dat comédienne Whoopi Goldberg Celie zou spelen. Ook televisiepresentatrice Oprah Winfrey werd gecast. Winfrey had toen nog geen ervaring met acteren en leerde net als Goldberg van Walker hoe ze moest praten als een Afro-Amerikaanse vrouw uit het zuiden van de VS.

Ondanks de kritiek en de controversie was The Color Purple van Steven Spielberg een groot succes. De film kreeg zowaar elf Oscarnominaties, maar wist er geen een te verzilveren. In 2023 was Spielberg ook een van de regisseurs betrokken bij de verfilming van de musical The Color Purple, die in 2005 op Broadway debuteerde.

Doelwit van censuur.

Voor The Color Purple baseerde Walker zich op de ervaringen en verhalen van Afro-Amerikaanse vrouwen in het zuiden van de Verenigde Staten. Met deze briefroman won ze zowel de Pulitzerprijs voor Fictie als de National Book Award voor Fictie.

Dankzij het commerciële succes van Walkers roman stonden Amerikaanse uitgevers open voor soortgelijke verhalen over Afro-Amerikaanse vrouwen van Afro-Amerikaanse auteurs. Hoewel The Color Purple een monument is in de culturele canon van de Afro-Amerikaanse gemeenschap, is het sinds zijn publicatie in 1982 het doelwit van censuur.

Onderwijsinstellingen en bibliotheken weren het boek vaak omwille van het expliciete geweld, de rauwe taal en de liefde die opbloeit tussen Celie en haar vriendin Shug. Een liefde die onderbelicht bleef op het grote scherm en de bühne.

Dankzij Shug vindt de onderdanige Celie de kracht om zichzelf te ontdekken en haar eigen weg te gaan. Want naast het racisme en seksisme is The Color Purple ook een verhaal van zelfontdekking en empowerment. Toch zijn het vooral de complexe thema’s van Celies verhaal die onderwerp zijn en blijven voor discussie.