De vrouw met het rode haar van Orhan Pamuk

Als mannen strijden, huilen vrouwen. Zij heeft veel gehuild in haar leven. Haar verhaal krijg je maar pas in het derde deel te lezen, nadat Cem haar pad weer kruiste. Want dit is het verhaal van Cem. Cem, die haar niet kon weerstaan. Ze leerden elkaar kennen in Öngören. Cem werkte toen als leerjongen bij een puttengraver. Hij was nog geen 17.

Meester Mahmut was als een vader voor de jonge Cem. Cems vader hield zich bezig met politiek-subversieve activiteiten en zat meermaals in de gevangenis. Op een gegeven moment verliet hij Cems moeder voor een andere vrouw, waardoor Cem vaderloos opgroeide. Vanaf dat moment moest zijn moeder elke cent tweemaal omdraaien. Het was uit financiële noodzaak dat Cem bij meester Mahmut terechtkwam. Het werk bij een puttengraver is loodzwaar, maar het verdient goed. Daar was het hem om te doen; hij had geld nodig om te kunnen studeren. Het werk duurde langer dan de twee vooropgestelde weken. Nog voor het werk af was, liep hij weg. Vele jaren later keert hij terug naar Öngören. Hij had zonder het te weten een zoon verwekt bij de roodharige vrouw.

De man die teruggaat naar Öngören, is een rijke zakenman. Hij is gelukkig getrouwd, maar zijn huwelijk is kinderloos. Cems firma heet Sohrab, naar de zoon uit het Iraanse Boek der koningen. In het verhaal van Rostam en Sohrab wordt Sohrab per ongeluk door zijn vader, Rostam vermoord. Cem en zijn vrouw zijn geobsedeerd door de Iraanse mythe van Rostam en Sohrab, en de Griekse mythe van Oedipoes. Oedipoes vermoordde zonder het te weten zijn vader en trouwde met zijn moeder.

Beide mythes lopen als een rode draad door het verhaal, net als de (surrogaat)vaders en hun zonen. Wat is overigens de symboliek van deze mythes? Staan de vaders voor het verleden? En de zonen voor de toekomst? En vertegenwoordigen zij op hun manier een gezicht van het hedendaagse Turkije, waar sommige het traditionalisme omarmen en anderen de westerse levensstijl? Het kan haast niet anders, vooral wanneer de Turkse schrijver Cems zoon, een religieuze fanaticus, introduceert. Staan de drie generaties van mannen voor de geschiedenis van het moderne Turkije? Je kan en mag het als lezer zelf invullen, terwijl je geniet van een fantastisch verhaal vol symboliek en ideeën, dat pas in het derde deel de nodige antwoorden geeft op de drama’s, waarmee respectievelijk het eerste en tweede deel eindigde. Want ‘De vrouw met het rode haar’ is ook een spannend verhaal. En de vrouw zelf is opmerkelijk.

Oorspronkelijke titel: Kırmızı Saçlı Kadın.
Jaar van publicatie: 2016.