Klassiekers zoals ‘Maurice’ van EM Forster blijven relevant voor homo’s.
Voor Valentijn schreef ik ‘Werthers liefde voor Lotte’. Vandaag op de internationale dag tegen de homofobie sta ik stil bij ‘Maurice’ van de Engelse schrijver Edward Morgan Forster. ‘Maurice’ vertelt het verhaal van een man op zoek naar zijn emotionele en seksuele identiteit in het begin van de twintigste eeuw in een maatschappij, die relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht verbiedt. Hoewel Foster ‘Maurice’ in 1913 schreef werd het pas een jaar na zijn dood gepubliceerd.
“A happy ending was
imperative for Maurice.
I was determined that
in fiction anyway two men
should fall in love and
remain in it for ever and
ever that fiction allows”
Na het succes van ‘Howards End‘ in 1910 zat Forster creatief vast. Nieuwe manuscripten werden begonnen maar bleven in een beginfase steken, tot hij de inspiratie kreeg voor ‘Maurice’ na een bezoek aan Edward Carpenter en zijn partner George Merrill. Het verhaal vloeide als vanzelf uit Forsters pen. Het was onvermijdelijk dat de schrijver iets schreef dat aansloot bij zijn eigen belevingswereld. In zekere zin had hij de bevestiging nodig dat er niets mis was met homoseksuele liefde. Als er al sprake was van perversiteit dan was het de maatschappij zelf die persvers was in het ontkennen van gevoelens tussen mensen van hetzelfde geslacht.
Maurice Hall beseft als veertienjarige tijdens een les seksuele opvoeding dat hij anders is. In Cambridge leert hij Clive Durham kennen. Clive en Maurice hebben een intense platonische relatie, die drie jaar duurt. Dan laat Clive Maurice weten dat hij gaat trouwen. Maurice gaat door een hel, maar vindt uiteindelijk de liefde in de armen van Alec Scudder, de jachtopziener van Clive. Maurice en Alec kiezen voor elkaar en hun relatie, net als Edward Carpenter en George Merrill. Het gelukkig einde maakte het boek ongeschikt voor publicatie. Als Forster Maurice of Alec gestraft had voor hun misdaad – het bedrijven van de liefde – met gevangenisstraf, ophanging of zelfmoord, dan was dit in de geest van de tijd aanvaardbaar geweest. In plaats daarvan laat hij hen voor een tweede keer naar bed gaan, en geeft hij hun eeuwige liefde en geluk.
Voor hij met Alec verdwijnt naar een liefdesnest op het Engelse platteland, brengt Maurice een laatste bezoek aan Clive, die geschokt reageert op het nieuws.
“You do care a little for me, I know” – for Clive had protested – “but nothing to speak of, and you don’t love me. I was yours once till death if you’d cared to keep me, but I’m someone else’s now – I can’t hang about whining forever – and he is mine in a way that shocks you, but why don’t you stop being shocked, and attend to your own happiness?”
Forster droeg ‘Maurice’ op aan ‘a Happier Year’. Dit gelukkig jaar maakte Forster nog zelf mee, want homoseksualiteit werd in 1967 uit het Engelse strafwetboek geschrapt. Hij ondernam de nodige voorbereidingen om ‘Maurice’ na zijn dood te laten publiceren, was bezorgd dat het manuscript gedateerd was, omdat ‘Maurice’ afspeelt in een Engeland dat intussen niet meer bestond. De emotionele en persoonlijke groei die Maurice doormaakt, is echter na meer dan honderd jaar nog steeds herkenbaar voor holebi’s.
Bij de publicatie in 1971 werd ‘Maurice’ door recensenten afgedaan als een homoseksuele versie van DH Lawrence’s ‘Lady Chatterley’s lover’. Lawrence had zich echter laten inspireren door ‘Maurice’. Forster had namelijk zijn manuscript laten lezen door zorgvuldig uitgezochte vrienden en vriendinnen, veelal collega-schrijvers, waaronder dus DH Lawrence. Hoewel Forster geen geheim maakte van zijn seksualiteit was het publiekelijk niet geweten. Het werd hem door de publieke opinie kwalijk genomen.
Bron: Wikipedia, Introductie Penguineditie ‘Maurice’ uit 1972 door PN Furbank en glbtq.com.
