Terugzien in duisternis van Ruth Rendell

Faith Severn, geboren Longley, krijgt een brief van onderzoeksjournalist Daniel Stewart. Stewart wil graag een biografische revaluatie doen van de zaak Vera Hillyard, en hoopt op Faiths medewerking. Vera Hillyard was een tante van Faith; zij was de tweelingzus van haar vader. Vera werd vijfendertig jaar geleden opgehangen. Gezien de strafmaat, allicht voor moord. Maar wie vermoordde Vera en waarom?

‘Terugzien in duisternis’ was de eerste roman die Ruth Rendell schreef onder het pseudoniem Barbara Vine. Het pseudoniem liet Rendell toe om een heel ander soort van boeken te schrijven. ‘Terugzien in duisternis’ is dan ook geen thriller maar veeleer een spannend verhaal over mensen en normbesef. Het spannende zit hem vooral in de manier waarop het verhaal wordt verteld.

Het is aanvankelijk een behoorlijke puzzel, omdat het lijkt op familiefoto’s kijken. Je kent de mensen op de foto’s niet en je weet niet hoe ze zich ten opzichte van elkaar verhouden. Je krijgt behoorlijk wat informatie. Informatie die niet altijd zo duidelijk is, omdat het halve waarheden betreft. Zo is een familielid schrijver, en kom je pas op het einde te weten wat de man juist schrijft. Niet dat dit ertoe doet, of belangrijk is voor het verhaal, maar het zegt veel over de familie in kwestie, en draagt bij tot de sfeer. ‘Terugzien in duisternis’ is vooral een studie rond een familie waar halve waarheden bon ton zijn. Dit houdt ook in dat je als lezer niet echt een antwoord krijgt op je vragen. De vertelster, Faith, weet het ook niet. Zij veronderstelt; gelooft dan weer dit en dan weer dat. Zij kijkt terug in duisternis, zoals de titel aangeeft.

Belangrijk is ook de tijdsgeest. De tijd waarin het verhaal zich grotendeels afspeelt is de jaren net voor en net na de Tweede Wereldoorlog. En het is duidelijk dat de normen ten opzichte van vrouwen, en hoe ze zich horen te gedragen anders zijn. Omdat het een Engels verhaal is, speelt ook status en rang een rol. Al die elementen leveren naar mijn inziens een schitterend verhaal op.

‘Terugzien in de duisternis’ is complex, indringend en diepgravend. Ik ga zeker nog boeken lezen die Rendell onder haar pseudoniem schreef. Wat dat pseudoniem betreft. Blijkbaar hangt het af van de uitgeverij of er Rendell, dan wel Vine op de cover staat.

Oorspronkelijke titel: A Dark-Adapted Eye.
Jaar van publicatie: 1986.