Onvoltooide geschiedenis van Boualem Sansal

“Er is één mensheid, er zijn er geen zesendertig, en zij draagt het kwaad in haar merg in zich.”

Mijn broer had een leidinggevende functie bij een groot Amerikaans bedrijf. Een knap vrouwtje, huisje, autootje en een creditcard. Elke minuut van zijn leven was gevuld. Ik, daarentegen, hing 24 uur per dag rond met het tuig van onze wijk. Ik ontliep mijn broer. Had geen zin in zijn preken. Ik kreeg het benauwd, telkens wanneer hij de brave burger uithing.

Op 24 april 1996 stapte Rachel uit het leven. Ik was sprakeloos. Zelfmoord komt veel voor in de wijk. Maar hier ging het om mijn broer. Dagenlang dacht ik aan van alles en nog wat: een liefdesgeschiedenis, een geldkwestie, een ongeneeslijke ziekte…Maar dan belde Com’Dad de wijkcommissaris me op. Hij gaf me het dagboek van Rachel. 

Rachels taal was de mijne niet. Ik las zijn dagboek met een woordenboek. Ook had hij het over dingen waar ik nog nooit over gehoord had. Ik werd ziek van wat ik las. Bij elke bladzijde dacht ik: dit kan niet. Ik las Rachels dagboek nog eens en nog eens. Hoewel ik een hekel heb aan schrijven, ben ik op een gegeven moment als een bezetene beginnen te schrijven. 

Tijdens een reis door zijn eigen land stuitte Boualem Sansal op een villa van een Duitser. De buren wisten hem te vertellen dat de man, die daar woonde, een gevluchte nazi was. Sansal maakte zich toen de bedenking: wat als die man kinderen heeft. Hoe zouden die kinderen dan omgaan met het naziverleden van hun vader. Deze stelling werkte hij uit in ‘Onvoltooide geschiedenis’. 

Omdat de Holocaust een taboeonderwerp is in de Arabische wereld is ‘Onvoltooide geschiedenis’ taboedoorbrekend. In Algerije is deze roman dan ook verboden. In eerste instantie gaat deze gelaagde roman over de morele implicaties van de Holocaust. In tweede instantie trekt de Algerijnse auteur in zijn verhaal parallellen tussen het moslimfundamentalisme en het nazisme.

Zijn thema’s weet Sansal over te brengen via Malrich, een hangjongere en Rachel, een modelimmigrant. Rachel en Malrich Shiller zijn de zonen van een Duitse vader en een Algerijnse moeder. De 7-jarige Rachel kwam in 1970 naar Frankrijk. Malrich kwam in 1985, hij was toen 8. De broers werden ondergebracht bij een vriend van hun vader, oom Ali. Hun vader hebben ze sinds hun jeugd niet meer gezien.

“Het zijn toestanden van gisteren, maar tegelijkertijd geeft het leven altijd hetzelfde te zien en dus kon dit unieke drama zich herhalen.”

Het verhaal van de broers is opgevat als een dagboek. Het hoofddagboek is dat van Malrich. Naast zijn verhaal lees je ook stukken uit Rachels dagboek. Net als zijn broer zoekt Malrich naar antwoorden op de vragen van Primo Levi in ‘Is dit een mens’. Terwijl er bij Rachel iets in zijn hoofd knapt, beseft Malrich dat hij moet getuigen. Zijn getuigenis gaat over het gedrag van de moslimfundamentalisten, en hoe zij hun wetten opleggen aan de bewoners van een wijk in een Parijse voorstad. Want het leven geeft inderdaad altijd hetzelfde te zien.

Oorspronkelijke titel: Le village de L’Allemand ou Le journal des frères Shiller.
Jaar van publicatie: 2008.
Uitgeverij de Geus. Vertaald door Jan Versteeg.