De stem van het Britse Imperium

Hij behoorde tot de meest gelezen schrijvers aan het begin van de twintigste eeuw. Maar omdat hij de stem was van het Britse Imperium verflauwde zijn faam en naam na de Eerste Wereldoorlog. Hoewel sommige biografen menen dat het kort door de bocht is om hem weg te zetten als een vrouwenhater, fascist, racist en een imperialistische oorlogsstoker blijft Kipling controversieel.

Toch is er nog steeds belangstelling voor zijn Jungleboeken, de roman ‘Kim’ en de ‘Just So Stories’. Kipling was immers een buitengewoon begaafd schrijver. Die bovendien schreef in een authentieke stem over het leven in zijn tijd.

Geboren in India.

Joseph Rudyard Kipling werd op 30 december 1865 geboren in Bombay, India in een artistieke familie. Zijn vader John Lockwood Kipling was naast museumconservator ook illustrator, journalist en schrijver. Zijn moeder Alice MacDonald was een dichteres en schrijfster. Kiplings voornaam verwijst overigens naar Rudyard Lake nabij het Engelse dorp Rudyard, waar zijn ouders elkaar hadden ontmoet.

In 1871 stuurden de Kiplings hun zoon en dochter naar Engeland. Hier brachten Rudyard en Trix 5 ongelukkige jaren door bij een pleeggezin. Op 12-jarige leeftijd ging Kipling op internaat in Devon. Hier moedigde de rector hem aan om te schrijven. Toen Kipling 4 jaar later terugging naar India werkte hij als journalist voor 2 kranten. Dankzij zijn reizen doorheen India, kreeg Kipling kennis van de Hindoestaanse gewoontes en waarden. In zijn vrije tijd hield hij zich bezig met het schrijven van poëzie en verhalen. Zijn verhalenbundel ‘Plain Tales from the Hills’ (1888) werd in Engeland goed onthaald en in 1889 verhuisde hij naar Londen.

Mowgli, Kim en Just so Stories.

In 1892 trouwde hij met de Amerikaanse Caroline Balestier en verkaste met haar naar Vermont in de VS. In Vermont zagen zijn 2 dochters en de verhalen rond het wolvenkind Mowgli het levenslicht. Een ruzie met de familie van zijn vrouw resulteerde in een terugkeer naar Engeland, waar Kipling een huis kocht in Sussex. Hier werd het gezin Kipling gecomplementeerd met een zoon, John.

In Engeland kreeg Kipling toen voornamelijk naam als dichter met de bundels Barrack Room Ballads (1892) en The Seven Seas (1896). In 1901 verscheen zijn geliefdste werk ‘Kim’, een coming of age verhaal over een Iers weeskind dat opgroeit in de straten van Lahore, het toenmalige India. Na de dood van zijn oudste dochter Josephine schreef en illustreerde hij de ‘Just so Stories for children’ (1906). Dit werk met zijn kleurrijke en ingenieuze woordspelingen zou de Ierse schrijver James Joyce hebben beïnvloed.

Nobelprijs en de Groote oorlog.

In 1907 kreeg hij als eerste Engelse schrijver de Nobelprijs voor literatuur. Hij was toen nog maar 44.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog schreef hij propagandamateriaal en bezocht hij het oorlogsfront in Frankrijk. Aanvankelijk was zijn zoon John afgewezen voor militaire dienst omwille van zijn slechte ogen. Maar via Kiplings relaties kon John toch naar het leger en de oorlog in Europa. John zou echter nooit meer terugkeren. De dood van John was een zware klap voor Kipling. Hij trad vervolgens toe tot de Imperial War Graves Commission en was daar verantwoordelijk voor de inscripties op de graven van de gesneuvelden.

Zijn laatste jaren.

In het jaar voor zijn dood schreef Kipling ‘Something of myself’ een autobiografie over zijn leven als schrijver. In dit onvoltooid werk gaf hij de wereld een uniek inkijk in het brein van een man die de Victoriaanse waarden van plicht, gehoorzaamheid en patriottisme hoog in het vaandel had gedragen en die evengoed sympathiseerde met bandieten en kinderen.

Kipling was dol op kinderen en las ze graag verhalen voor. En hij was groots in het vertellen van verhalen. Kipling-personages als Mowgli, Shere Khan, Bagheera en Baloo gingen dan ook in de loop van de twintigste eeuw een eigen leven leiden in de populaire cultuur.

In de nacht van 12 januari 1936 kreeg Kipling een bloeding in zijn dunne darm. Hij onderging een operatie. Maar overleed 6 dagen later. Voor 18 januari was hij al ten onrechte dood verklaard in een tijdschrift. Op zijn doodsbericht reageerde Kipling met de volgende woorden: ik heb net gelezen dat ik dood ben. Vergeet me niet uit de lijst met abonnees te verwijderen.

Kiplings assen werden bijgezet in Poets’ Corner in Westminster Abbey, waar ze rusten naast de graven van Charles Dickens en Thomas Hardy.

De foto bij dit blog is van Elliott & Fry en is in het publieke domein.