Onlangs las ik James McBrides eerbetoon aan zijn moeder Ruth Mcbride-Jordan: ‘De kleur van water’, dat me net als bij de eerste lezing enorm raakte. In de herfst neem ik makkelijker een boek uit mijn bibliotheek, dat ik al ooit eens gelezen heb. Ik houd trouwens enkel die boeken bij, die ik minstens twee keer gelezen heb. Omdat niet elk boek zich leent voor herlezing kan ik zo plaats maken voor nieuwe boeken. ‘De kleur van water’ is alvast een blijver.
Als kind besefte McBride al heel vroeg dat zijn moeder anders was dan de moeders van zijn vriendjes. De moeders van zijn vriendjes waren net als alle andere bewoners van zijn wijk Afro-Amerikaans. Zijn moeder echter was blank. Of zoals sommige blanken in die tijd stelden: blank uitschot. Sommige Afro-Amerikanen hadden het ook moeilijk met die rare blanke vrouw. Net zoals sommige joodse mensen. Zo zei Ruths familie de kaddisj en nam ze de sjiewa in acht als Ruth in 1942 met Andrew McBride trouwde. Ruth McBride-Jordan was namelijk als orthodoxe jood in Polen geboren, keerde echter haar geloof de rug toe als haar moeder stierf en werd christen.
Met haar eerste man, Andrew McBride kreeg Ruth acht kinderen, waaronder James. En met haar tweede man, Hunter Jordan, kreeg ze nog vier kinderen. Als Hunter Jordan in 1972 stierf, stond Ruth er grotendeels alleen voor met haar twaalf kinderen. Niettemin zag zij er op toe dat haar twaalf zwarte kinderen een universitaire of hogere beroepsopleiding volgde, want studies en geloof was belangrijk voor Ruth. Op de vraag van de jonge James, welke kleur God heeft, antwoordde zijn moeder: ‘God heeft de kleur van water.’
Naast Ruth haar opmerkelijke verhaal krijg je als lezer ook het verhaal van James, die opgroeide ten tijde van Black Power en die net als al zijn broers en zusters zijn eigen identiteitscrisis meemaakte. Als James als kind overigens vroeg of hij nu blank of zwart was, antwoordde zijn moeder: ‘Je bent een mens, net als ieder ander’. ‘Zorg dat je wat leert, want anders kom je niet goed terecht!’
‘De kleur van water’ vertelt twee levensverhalen waarin de nog steeds actuele thema’s ras en religie een belangrijke rol spelen, en dat eigenlijk door iedereen zou moeten gelezen worden. Het is ondanks de miserie vooral een inspirerend verhaal over wat familie kan betekenen.
