Forster droeg ‘Overtocht naar India’ op aan zijn goede vriend Syed Ross Masood. Masood en Forster ontmoetten elkaar in 1906 in Engeland. Masood was in Engeland voor zijn studies en vooraleer hij naar Oxford kon, had hij een leraar Latijn nodig. Die leraar Latijn werd gevonden in de persoon van E.M. Forster. Al gauw raakte beide mannen innig bevriend. Hun vriendschap bekoelde slechts tijdelijk als Forster zijn ware gevoelens kenbaar maakte. Forster was namelijk tot over zijn oren verliefd op de knappe Indiër. Masood kon of wou Forsters liefde niet beantwoorden; nam wel de rol op zich van onbereikbaar object van verlangen. Wanneer Masood eind 1912 terug ging naar India werd hij gevolgd door Forster. Forster bleef zes maanden in India, verbleef maar heel kort bij Masood en was vooral veel onderweg.
Terug thuis begon Forster onmiddellijk aan ‘Overtocht naar India’. Een paar maanden later legde hij het onafgewerkt manuscript opzij en begon aan zijn roman ‘Maurice‘. Pas elf jaar later was ‘Overtocht naar India’ klaar voor publicatie. Intussen had Forster tien maanden in India (1921) gewerkt als privésecretaris van de Maharaja van Dewas. En was hij tot het besef gekomen dat de Britse Raj gedoemd was om te verdwijnen. Aangezien India pas in 1947 zijn onafhankelijkheid verwierf, is ‘Overtocht naar India’ visionair in zijn stelling dat India de Engelsen zal verdrijven.
Het samenleven tussen de overheersers en de lokale bevolking gaat immers niet van een leien dakje. Forsters fictieve stadje Chandrapore staat dan ook model voor de rest van het land. Aanleiding voor de onderhuidse spanningen en vooroordelen tussen de Engelsen en de Indiërs is een aanklacht wegens aanranding. De aanklager is de Engelse juffrouw Adela Quested. De aangeklaagde de Indische dokter Aziz. Naast de interraciale spanningen zijn er ook de verschillen tussen moslims en hindoes.
De Anglo-Indiërs oftewel de Engelsen die in India woonden waren niet opgezet met ‘Overtocht naar India’. Het is duidelijk waarom. Ik zag overeenkomsten met Orwells ‘De jaren in Birma’, dat ik vorig jaar las. ‘Overtocht naar India’ heeft Orwell sterk beïnvloed. In tegenstelling tot Orwell is Forsters portrettering van de Anglo-Indiërs en hun racisme subtieler, en is zijn roman veel positiever dan ‘De jaren in Birma’.
‘Overtocht naar India’ heeft een duidelijk uitgangspunt, namelijk: kunnen mensen van verschillende rassen of godsdiensten vrienden zijn. Dit uitgangspunt en de reden van Forsters verblijf in India, doet je als lezer afvragen in hoeverre hij persoonlijke en emotionele elementen verwerkte in zijn roman. Ook was hij duidelijk in de ban van India. Het tweede deel van de roman kan op verschillende manieren geïnterpreteerd en gelezen worden. Dit deel is overigens al decennialang voer voor studenten literatuur en literatuuronderzoekers.
Oorspronkelijke titel: A Passage to India.
Datum van publicatie: 1924.
Uit het Engels vertaald door Anneke Brassinga (1985).
Boeken 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.