De tijdelijke gentleman van Sebastian Barry

1957. Na veel komen en gaan is Jack McNulty weer in Ghana. Eigenlijk zou hij thuis in Ierland moeten zijn. Hij stelt echter het tijdstip van zijn vertrek steeds uit. De laatste vier jaar heeft hij zichzelf door het leven voortgesleept met een gebroken hart. De dood van zijn vrouw Mai is immers hard aangekomen. Nu hoopt hij met het eerlijk neerschrijven van zijn verhaal, dat hij zichzelf kan herstellen. Zodat hij als een betere man kan terugkeren naar Ierland. Hij is het verschuldigd aan zijn dochters.

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog tilde hij nochtans niet zwaar aan huiselijke verplichtingen. Ondanks Ierlands neutraliteit, nam hij toen dienst. Hij had, net als de meeste Ierse mannen, thuis bij vrouw en kinderen kunnen blijven. Hij was bedroefd om zijn doodgeboren zoon, en wou weg. En er waren nog andere dingen gebeurd. Dingen, waarover Jack zich enkel schuldig kon voelen.

Mijn hart echter, mijn hart is gebroken. Dat weet ik. Bijna vier jaar lang heb ik me met dit gebroken hart door het leven voortgesleept, maar het wordt steeds erger, als een motor met een verwaarloosde mankement dat de andere delen verzwakt.

Sebastian Barry werkt al sinds 1998 aan een reeks onafhankelijk van elkaar te lezen boeken over zijn familie. Of beter gezegd, hij verwerkt levensgeschiedenissen van zijn familieleden tot fictie. Zo schreef hij al vier boeken over de McNulty’s en drie over de Dunnes. Voor ‘De tijdelijke gentleman’ stond John O’ Hara, zijn grootvader langs moederszijde model. Grootvader was ooit eens begonnen met het neerschrijven van zijn levensverhaal, maar kwam niet verder dan drie pagina’s. Voor Sebastian Barry een uitdaging om alsnog grootvaders verhaal te schrijven. Met zijn grootvader had Barrry een intense relatie. Zijn grootvader vertelde hem veel, vooral over zijn vele reizen, maar niet alles.

Er was een andere kant aan John O’ Hara. Barry’s moeder, een gekende actrice, zong de klaagzang over haar vader. De fictieve John O’ Hara, Jack McNulty is dan ook geen engel. Drank en gokken beheersen zijn leven en leggen de kiem voor Mais vroegtijdige dood. ‘De tijdelijk gentleman’ vertelt bijgevolg het dramatisch en melancholisch verhaal van een man, die niettemin hoopt op een goed einde maar zich afvraagt of hij het wel verdient. Zoals steeds weet Barry aan zijn hoofdpersonage een unieke stem en karakter te geven. Opvallend zijn de verwijzingen naar het verhaal van Roseanne McNulty van ‘De geheime schrift’, wat Barry zes jaar voor dit boek schreef, en het vernoemen van Thomas McNulty van ‘Dagen zonder eind’, wat Barry toen nog moest schrijven. Bijna op het einde, haast onzichtbaar, zijn er de dochters van Jack en Mai. Zowel het verhaal van Maggie als dat van Ursula dragen de kiem voor een ander geweldig boek, hoewel dit dan geen McNulty of Dunne verhaal kan zijn.

Jack McNulty leert tijdens de oorlog een Jack McNulty kennen, die familie blijkt te zijn. Dus dat is ook een piste voor een toekomstig McNulty boek. Hoe dan ook, op het volgende boek van Barry zullen we langer moeten wachten, want van zijn laatste roman, ‘Dagen zonder eind’ zijn de filmrechten verkocht, en de auteur gaat hoogstwaarschijnlijk het scenario schrijven. Intussen kunnen we kijken naar de verfilming  van ‘De geheime schrift’.

Meer weten over de andere McNulty boeken? Lees mijn besprekingen van ‘De geheime schrift’ en ‘Dagen zonder eind’.

Oorspronkelijke titel: The Temporary Gentleman.
Jaar van publicatie: 2014.
Vertaald door Johannes Jonkers / Em. Querido’s Uitgeverij.
Oorspronkelijke uitgever: Faber & Faber, London.