Over zwarten, indianen of soldaten

De New York Times noemde ‘And then there were none’ (En toen waren er nog maar) van Agatha Christie bij publicatie in 1940: totaal onmogelijk en absoluut boeiend. De roman was in 1939 in het Verenigd Koninkrijk uitgebracht onder de titel ‘Ten little niggers’. Omdat neger gevoelig lag voor de Amerikaanse lezer werd gekozen voor het neutrale ‘And then there were none’. In 1965 heette het ‘Ten little indians’ naar de Amerikaanse versie van het Engelse aftelrijmpje rond tien kleine donkere mensen. In Christies tijd waren het zwarten of indianen die een voor een afvielen, nu vallen er soldaten af.

Sinister aftelrijmpje.

In ‘And then there were none’ is de plot opgebouwd rond het sinistere aftelrijmpje. Tien mensen zitten samen op een eiland dicht bij de Engelse kust. Naargelang de versie heet het eiland: ‘Nigger Island’, ‘Indian Island’ of ‘Soldier Island’. De mensen zijn samengebracht op het eiland door Mr Owen. Al heel snel blijkt, dat niemand van de genodigden en de personeelsleden Mr Owen kent. In elke kamer hangt een kadertje met het aftelrijmpje, en op de tafel in de eetkamer staan tien beeldjes. Telkens als er iemand wordt vermoord, verdwijnt er een beeldje, tot er niets meer is. De politie staat voor een raadsel. Pas als er een fles aanspoelt met een bekentenis, weten we wie de moorden pleegde. Het waarom weten we van aanvang aan: iedereen heeft een moord op zijn geweten.

Three little soldier boys walking in the Zoo;
A big bear hugged one and then there were Two.
Two little soldier boys sitting in the sun;
One got frizzled up and then there was One.
One little soldier boy left all alone;
He went and hanged himself

Een huzarenstukje.

Voor Christie was het schrijven van ‘And then there were none’ een huzarenstukje, waarbij ze net als in ‘The murder of Roger Ackroyd’ de regels rond het schrijven van een detectiveroman aanpaste in kader van het plot. In een klassieke detective gebeurt er een moord en wordt er een detective ingeschakeld. Dankzij de detective kan de lezer op zoek naar aanwijzingen en raden wie de moordenaar is. Op het einde legt de detective uit hoe de moord gebeurde. In ‘And then there were none’ is er geen detective in de klassieke zin, wel neemt de moordenaar helemaal op het einde de rol van detective op zich als hij uitlegt hoe de moorden in hun werk gingen. Aanwijzingen zijn er niet, wat de suspense ten goede komt.

‘And then there were none’ is vertaald in meer dan 50 talen. Het is de meest populaire whodunit van Christie met 100 miljoen verkochte exemplaren, wat het gelijk tot het meest verkochte mysteryverhaal maakt. Het vond al heel snel zijn weg naar de bühne en het scherm. De films en theaterstukken gebaseerd op ‘And then there were none’ zijn legio.

Video komt van YouTube en is van Vita Kate Rykkan.

Voor het artikel gebruikte ik verschillende bronnen waaronder Wikipedia.
Meer lezen? Lees mijn bericht over Agatha Christie en mijn bespreking van De moord op Roger Ackroyd