Pretentieloze fictie tegen de achtergrond van een fascinerende periode.
Ze hadden hem bevolen om gevangene 4745-P van werkkamp Borodok op te halen. En ze hadden hem geadviseerd geen wapen mee te nemen. Een advies dat de jonge volkscommissaris Kirov ter harte nam. Het duurde uren vooraleer hij de gevangene sprak. 4745-P werkte als boommarkeerder in de bossen rond Borodok. Toen hij 7 jaar geleden in het kamp aankwam, stuurde de directeur hem prompt de bossen in. De directeur wou niet het risico lopen dat de andere gevangenen te weten kwamen wie de man was. Nadat Kirov hem een aktetas overhandigde, vroeg hij hem om naar zijn auto te komen voor zonsondergang de volgende dag. De man daagde op en Kirov bracht hem naar kameraad Starek. Aangekomen bij Starek bleek de man zijn broer te zijn. Maar waarom nam Starek een andere naam aan? En waarom maakt de naam van de man iedereen zenuwachtig?
Ze noemden hem het oog van de tsaar. De onkreukbare inspecteur Pekkala legde enkel verantwoording af bij Nicolaas II van Rusland. Zelfs de geheime dienst van de tsaar mocht de Fin niet ondervragen. Nu heeft Stalin een opdracht voor Pekkala. Blijkbaar is de vindplaats van de lijken van de Romanovs gevonden. Pekkala is de enige nog levende persoon die de Romanovs gekend heeft, en die getraind is in recherchewerk.
In ‘Het oog van de rode tsaar’ maakt Eastland handig gebruik van de mysterieuze omstandigheden rond de dood van de laatste tsaar en zijn gezin. Eastland veroorloofde zich een aantal vrijheden, wat niet iedereen op prijs zal stellen, maar ‘Het oog van de rode tsaar’ is nu eenmaal fictie. Niettemin is het duidelijk dat de schrijver veel research deed. Het verhaal laveert constant tussen het heden en het verleden. Het verleden gaat vooral over Pekkala en de tsaar, maar ook over zijn kindertijd, zijn grote liefde, zijn opleiding en zijn opsluiting tijdens de revolutie. Wat opvalt, is hoe sober en eenvoudig Eastland zijn verhaal vertelt. Door zijn setting is ‘Het oog van de rode tsaar’ het soort verhaal waarin auteurs vaak uitpakken met ingewikkelde politieke complotten, maar Eastland toont aan dat het ook anders kan.
“Pekkala zat aan het bureau het vaalgele dossier met de rode diagonale streep op het omslag te lezen. In zware letters stond op de rode streep geschreven: ZEER GEHEIM. Het woord ‘geheim’ op zich had geen betekenis meer. Alles was tegenwoordig geheim. Behoedzaam sloeg hij de pagina’s om.”
Het oog van de rode tsaar’ is het eerste deel van een zevendelige reeks rond inspecteur Pekkala en zijn assistent Kirov. Een reeks, waarin het voormalig oog van de tsaar het oog wordt van de rode tsaar, Stalin. Enkel de eerste twee delen zijn in het Nederlands vertaald. De rest van de serie moet je in een andere taal lezen.
‘Dood van een maestro’ uit 1992 is Donna Leons debuut. Een vriend, een dirigent, had haar voorgesteld om eens een misdaadverhaal te schrijven. Voor Leon was het schrijven van ‘Dood van een maestro’ een grap, die zij al snel weer vergeten was. Tot haar verbazing kreeg zij voor haar grap een literaire prijs in Japan. Met die prijs kwam een tweejarig contract bij uitgeverij Harper Collins. Leon kon niet anders dan een vervolg schrijven. Het bleef niet bij 1 vervolg. Een paar maanden geleden verscheen namelijk deel 27 in de Brunetti-reeks, ‘The Temptation of Forgiveness’. Commissaris, Guido Brunetti heeft intussen al miljoenen fans.