Wie zij was van Georgina Harding

Engeland, 1961. Op dezelfde dag dat er een spionagezaak aan het licht kwam, verdween de moeder van de 8-jarige Anna. Als verklaring voor haar moeders plotse verdwijning kreeg Anna te horen dat haar moeder in de hemel was. Haar broer Peter kreeg dezelfde uitleg en concludeerde dat hun moeder een spionne was. Net als de mensen die opgepakt waren, kwam hun moeder van ergens achter het IJzeren Gordijn.

Haar lichaam kregen de kinderen niet te zien. Vanwege hun leeftijd mochten ze haar begrafenis niet bijwonen. Door het gebrek aan uitleg vulden ze maar zelf de gaten op met hun fantasie. Zo waren ze ervan overtuigd dat de joodse pianolerares, net als hun moeder, een spionne was.

Decennia later kijkt Anna terug op die periode en probeert achter de waarheid te komen. Zij reconstrueert het leven van haar moeder voor haar huwelijk. Uiteindelijk ontdekt zij dat haar moeder een geheim had. Voor Anna het bewijs dat de kinderlijke intuïtie klopte. Best jammer, dat Harding haar lezer niet zelf deze conclusie laat trekken. Bovendien komt deze plotwending gemaakt over.

Kortom: ‘Wie zij was’ schiet als verhaal tekort. Echter, het boek is vanwege de stijl en het taalgebruik meer dan de moeite waard om te lezen. Ook weet Harding het kinderperspectief, de tijdsgeest en de oudere Anna met haar herinneringen schitterend neer te zetten.

“Waarom legden ze die dingen niet uit, die grote mensen? Ze legden niets uit, ze verduidelijkten niks, zodra het echt ergens overging, slikten ze hun woorden in. En wij vielen in de gaten die zij tussen hun woorden lieten vallen. Je had iets met de Japanners, iets waar niet over gesproken werd, maar wat mensen van ons volk was overkomen, Britse mannen en vrouwen, gevangen in een soort oosters stilzwijgen -monden dichtgeknepen als spleetogen. En dan had je het gruwelijke met de joden, dat dieper ging, maar verder van ons afstond.”

Oorspronkelijke titel: The Spy Game.
Jaar van publicatie: 2009.