De kleermaker van Panama van John Le Carré

Vaderlandsliefde was een netelig onderwerp voor Andrew Osnard. Blijkbaar had hij een goed antwoord gegeven, want hij mocht beginnen met zijn opleiding. Hij is nu een spion. Scottie Luxmore heeft al meteen interesse in Andy. Het Iberisch schiereiland en Zuid-Amerika valt onder zijn bevoegdheid en een mannetje dat Spaans spreekt kan hij goed gebruiken.

Op 31 december 1999 loopt het Amerikaans huurcontract voor het Panamakanaal af. Wat gaat Panama met het Panamakanaal doen? Volgens Scottie Luxmore gaat het corrupte Panama het kanaal verkopen aan de hoogste bieder. Stel dat Japan het kanaal koopt. Dan zullen de Japanners er niet voor terugdeinzen om één voor één de poten vanonder de stoel van de Britse economie uit te zagen. Aan Andy om de Vrije Wereld te redden.

Wie van de Britse onderdanen in Panama komt in aanmerking voor tipgever? Doopcelen worden gelicht en de keuze valt op Harry Pendel, een respectabele kleermaker. Harry Pendel kleedt immers iedereen in Panama City. Maar Harry is niet zo respectabel als hij laat uitschijnen: hij heeft heel zijn leven verzonnen. Na Andy’s bedreigingen is de keuze voor Harry snel gemaakt. Hij zal Andy de informatie geven die hij wil, in ruil voor geheimhouding. Bovendien komt Andy’s geld hem goed van pas. Harry doet vervolgens wat hij al heel zijn leven doet: hij verzint verhalen.

“Alles op aarde is waar zolang je het maar met voldoende overgave uit je duim zuigt, en je houdt van degene voor wie het bestemd is!”

Aanleiding voor ‘De kleermaker van Panama’ was ‘Onze man in Havana’ van Graham Greene. Nadat Le Carré Greenes roman had gelezen, liet het concept van een man die geheime gegevens verzint hem niet meer los. ‘De kleermaker van Panama’ werd net als ‘Een volmaakte spion’ een persoonlijk boek voor Le Carré. ‘Een volmaakte spion’ bevat heel wat autobiografische elementen. Zo is de vader van het hoofdpersonage gebaseerd op Le Carrés vader, de oplichter Ronnie Cornwell. In ‘De kleermaker van Panama’ voert Le Carré een hoofdpersonage op dat verhalen verzint, net als een oplichter, een geheim agent of een schrijver. Liegen gaat Le Carré goed af, wat hem van pas kwam in zijn carrière als geheim agent. Als schrijver creëerde hij succesvol een geheime wereld van spionnen en dubbelagenten, die in niets lijkt op de werkelijkheid, maar die wel voor de werkelijkheid doorgaat. Tijdens het schrijven van ‘De kleermaker van Panama’ voelde Le Carré een verwantschap met zijn sympathiek personage Harry Pendel. Ook zijn vader, waarmee hij altijd een getroebleerde relatie had, duikt op als Benny Pendel.

‘De kleermaker van Panama’ is een atypische Le Carré. Meestal worden zijn personages gedwongen om een keuze te maken of worden ze aan het denken gezet, wat leidt tot eerder sombere verhalen, waarin de lijn tussen goed en slecht vaak onbestaande is. Dat is niet het geval bij deze Le Carré. Net als ‘Onze man in Havana’ is ‘De kleermaker van Panama’ een komische thriller. Weliswaar een zwarte komische thriller waarin Harry’s verzinsels dienen voor politieke doeleinden. Terwijl Harry zich schuldig voelt, is schuld wel het laatste wat de opportunistische Andy Osnard voelt.

Oorspronkelijke titel: The Tailor of Panama.
Jaar van publicatie: 1997.