In het beloofde land van Sebastian Barry

“Bill is dood. Welk geluid maakt een negentachtigjarig hart dat breekt?”

Binnenkort zal Lilly Dunne een einde maken aan haar leven. Want ze kan niet leven zonder haar kleinzoon. Ze kan zoiets vreselijk niet doen zonder uitleg. Dus gaat ze een poging doen om haar wanhoop te verklaren en haar verhaal op papier zetten. 

Haar verhaal is een aaneenrijging van herinneringen. En het verhaal van de mannen in haar leven, die ze op een of andere manier verloor: haar broer, haar eerste lief, haar man, haar zoon, haar beste vriend en Bill. De rode draad doorheen haar verhaal is oorlog, angst, schuldgevoel en liefde. 

“Ik sta stil bij de dingen waarvan ik hou, ook al is in alles een beetje tragedie gestikt als je de draad maar lang genoeg volgt.”

Tragedie en miserie was er genoeg in Lilly’s leven. Lilly’s familie stond in Ierland aan de verkeerde kant van de geschiedenis, waardoor Lilly en haar verloofde moesten vluchten naar de VS. Nadat haar verloofde voor haar ogen werd doodgeschoten en zij wist te ontkomen, is ze altijd op haar hoede geweest.

Dan was er nog Joe Kinderman, haar echtgenoot. Lilly was zwanger van Ed toen hij verdween. Net als haar broer trok Ed het uniform aan van de soldaat. Hij overleefde de Vietnamoorlog, maar was niet meer dezelfde. Ook Bill was veranderd toen hij terugkwam van de Golfoorlog.

Naast de miserie en de tragedie zijn er ook de warme herinneringen aan Ierland en haar familie.

” Maar Maud, Annie, Willie en mijn vader zijn hoe dan ook nooit uit mijn gedachten verdwenen. Er gaat geen dag voorbij of we drinken samen wel een vreemd kopje thee, in een eigenaardig salon in mijn achterhoofd.”

Hoewel het verhaal 70 jaar bestrijkt, weet Barry dit samen te ballen in nog geen 300 pagina’s, en geeft hij je tegelijkertijd de geschiedenis van de twintigste eeuw. De beperktheid van het vertellersperspectief zorgt voor gelaagdheid en eigen invulling. 

Zo laat Barry in het midden of Lilly daadwerkelijk een einde maakt aan haar leven. Op het einde zoomt hij discreet uit. Wie weet, had het opschrijven van haar herinneringen een therapeutische werking.

Initieel lijken er overeenkomsten te zijn met ‘Het geheime schrift’, waarin de honderdjarige Roseanne McNulty terugkijkt op haar bewogen leven. Maar Lilly Dunne heeft een andere stem en persoonlijkheid. Haar drama lijkt nietig en iel, net als het geluid dat haar hart maakt als het breekt. 

Oorspronkelijke titel: On Canaan’s Side.
Jaar van publicatie: 2011.
Vertaald door Johannes Jonkers / Em. Querido’s Uitgeverij.
Oorspronkelijke uitgever: Faber & Faber, London.