Fictieve held: Long John Silver

Als we het woord piraat horen, denken we direct aan hem. Hij mag dan wel niet het hoofdpersonage zijn van ‘Treasure Island’, hij is niettemin de innemendste. Naast de vele film- en theaterrollen duikt hij met regelmaat nog steeds op in de literatuur. 

Met ‘Treasure Island’ (Schateiland) in 1881 schreef Robert Louis Stevenson (1850-1894) niet het eerste verhaal over piraten. Maar zijn verhaal over een begraven piratenschat op een eiland werd wel de blauwdruk voor alle verhalen over piraten. Ook in de populaire cultuur wemelt het van de papegaaien, de schatkaarten, de eenbenige piraten, schepen met zwarte zeilen en de onderlinge gevechten tussen piraten of op schepen.

Aanvankelijk was Stevensons verhaal in feuilleton verschenen onder de naam ‘The Sea-Cook’ in een tijdschrift voor jongens. Scheepskok John Silver was immers vitaal voor het verloop van dit avonturen- en coming-of-ageverhaal rond Jim Hawkins.

Nadat Jim Hawkins een schatkaart van kapitein Flint vond, wordt een schip uitgerust om de schat te gaan zoeken. Wat de helden van het verhaal niet weten is dat de helft van de bemanning uit piraten bestaat. Hun leider was ooit de kwartiermeester van Flint. Geen piraat zou het overigens in zijn hoofd halen om Long John Silver voor het hoofd te stoten, want zelfs Flint had schrik van hem. Silver is een wreed en levensgevaarlijk man. Bovendien is hij een opportunist, altijd bereid om van kant te veranderen, zeker als hij daarmee zijn eigen vel kan redden. Hoewel zijn linkerbeen vlak is afgesneden onder zijn heup en hij met een kruk loopt, weet hij krachtig en snel over het onstabiele dek te lopen.

Nochtans had hij ieders vertrouwen. Niemand zag een piraat of schurk in hem. Want zeg nu zelf: een hardwerkende herbergier van een pub in Bristol. Een getrouwd man. Het had er alle schijn van dat hij een hardwerkende zeeman was. Vriendelijk, charmant en innemend. Die vriendelijkheid is overigens niet gespeeld. Ook zijn genegenheid voor de jonge Jim Hawkins is echt.

John Silver is een gentleman. Netjes op zichzelf. Verre van roekeloos of verkwistend. Intelligent en welbespraakt. Wat bracht zo’n ontwikkeld man eigenlijk tot de piraterij? Silvers onduidelijke voorgeschiedenis maakt hem nog interessanter voor de lezer. Ook laat het einde van ‘Treasure Island’ de mogelijkheid open voor nieuwe avonturen, zowel voor Jim Hawkins als voor Long John Silver.

Robert Louis Stevenson heeft nooit een vervolg of een voorgeschiedenis geschreven op ‘Treasure Island’. Maar na hem hebben veel schrijvers dat wel gedaan. Ze schreven nieuwe avonturen rond zowel Long John Silver als kapitein Flint. Ook in onze eeuw weten Long John Silver en kapitein Flint nog steeds het publiek te boeien. Zo ging de Amerikaanse realistische televisieserie ‘Black Sails’ (2014-2017) over de periode voorafgaand aan Stevensons ‘Treasure Island’. De serie verhaalt onder meer hoe John Silver piraat werd, hoe hij zijn been kwijtgeraakte en hoe hij het tot leider van de piraten bracht.