
‘De goede man Jezus en de schurk Christus’ maakt deel uit van de ‘Myth Series’ van de Schotse uitgeverij Canongate. In deze serie verschenen hervertellingen van mythes of legendes door auteurs van over heel de wereld. Zo herschreef David Grossman in ‘Leeuwenkoning’ het verhaal van Samson en Su Tong in ‘Binu en de Chinese muur’ de legende van Meng Jiang Nü.
In de Angelsaksische wereld zorgde ‘De goede man Jezus en de schurk Christus’ voor controversie. Zoals de titel al aangeeft, gaat het over Jezus. Over Jezus als historische dan wel als mythologische figuur zijn al bibliotheken vol geschreven.
Naast het gegeven dat Pullman het verhaal van Jezus herschreef, is er zijn visie op religie. Of wat sommige menen dat zijn visie is. Zijn bekendste werk ‘Het gouden kompas’ (His Dark Materials) is alvast omstreden in religieuze middens. Want in het laatste boek van deze trilogie ontketent de vader van hoofdpersonage Lyra een oorlog tegen de stokoude engel God.
Voor de conservatieve Britse journalist Peter Hitchens is Pullman gevaarlijk omdat hij God vermoordt in bovengenoemde trilogie. Hoewel Pullman beseft dat religie verankerd is in ons leven, houdt hij er niet van dat religie als onderdrukkingsmiddel wordt gebruikt. Hij heeft het niet begrepen op dogmatisme. Hij meent bovendien: “als er een God is, en als hij is zoals de christenen hem beschrijven, dan verdient hij het om afgemaakt te worden en ertegen in opstand te komen.”
Zijn hervertelling van het leven van Jezus leest evenwel als een evangelie. In zijn goede boodschap komt de kerk er als instituut bekaaid uit. Het ooggetuigenverslag van Jezus’ leven is gekleurd en aangedikt, wat de schuld is van zijn tweelingbroer.
Bij de Britse fantasyschrijver krijgt Maria namelijk een tweeling. De oudste baby is gezond en sterk. Hij krijgt de naam Jezus. De jongste is ziekelijk en wordt door Maria Christus genoemd. Als kind weet Jezus zich altijd in de nesten te werken terwijl zijn broer hem de helpende hand reikt en het voor hem opneemt.
Jezus raakt begeesterd door Johannes de Doper en laat zich door hem dopen. Op dat moment verschijnt een duif wat Christus interpreteert als een boodschap van God. Christus probeert Jezus warm te maken voor een een instituut dat zijn boodschap van liefde zal uitdragen. Maar Jezus wil daar niet van weten.
En dan duikt er een vreemdeling op. Is hij een engel of een duivel? Christus weet het niet. Maar de vreemdeling draagt hem op om alles wat Jezus doet op papier te zetten. Het is niet de bedoeling dat Christus zich aan de feiten houdt. Mirakels en boude uitspraken gaan Jezus onsterfelijk maken en de basis leggen van een kerk en een religie die de eeuwen zal trotseren. Dat overdrijven en opkloppen van de werkelijkheid gaat Christus goed af. Hij is immers een geboren verteller. Toch is het voor Christus niet altijd makkelijk om te begrijpen wat zijn broer nu eigenlijk bedoelt.
Kortom: ‘De goede man Jezus en de schurk Christus’ legt uit hoe verhalen tot stand komen. En hoe ze – naargelang de context – gebruikt of misbruikt worden. Het werpt zo belangwekkende bedenkingen op over religie en de kerk.
Oorspronkelijke titel: The Good Man Jesus and the Scoundrel Christ.
Jaar van publicatie: 2010.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.