Tag: Belgische auteur

Vertel het iemand van Rachida Lamrabet

Een onbekend verhaal uit de Eerste Wereldoorlog.

1914, Fès. Hij had geen keuze: het was wegrotten in de gevangenis of voor een jaar naar het front gaan. Net als de Engelse had de Franse overheid de hulp ingeroepen van hun koloniën om te vechten tegen Duitsland. Aan het front begint de jonge Amazigh (= Berber) een dagboek. Een doorstreepte zin in zijn dagboek wordt echter tegen hem gebruikt in een proces wegens hoogverraad. De avond voor zijn executie vertelt hij zijn verhaal aan zijn vader, een Fransman.

Eigenlijk had hij zijn vader liever niet gezien. Want zijn vader is de reden waarom hij in Frankrijk is. Hij heeft echter de hulp van zijn vader nodig. Hij wil dat deze zijn zus opzoekt om haar te vertellen wat hij hem verteld heeft. Zodat alles niet tevergeefs is geweest. De jonge Berber begint zijn verhaal bij het begin, namelijk bij zijn geboorte. Hoe hij alleen opgroeide, met enkel zijn moeder. Wat zijn moeder hem verteld had en hoe hij uiteindelijk te weten is gekomen dat de man die voor hem zit, zijn vader is. En hoe het komt dat hij wegens hoogverraad is veroordeeld.

De jonge Amazigh, zijn moeder en vader blijven anoniem. Er zijn verschillende redenen waarom een schrijver voor anonieme personages kiest. Ze staan voor één van de vele. Of hun identiteit verandert doorheen het verhaal. Dit is zeker het geval voor zowel de moeder als de zoon. De personages in ‘Vertel het iemand’ zijn oppervlakkig, toch vervullen ze hun rol in het verhaal met brio. Op het verhaal zelf en hoe het verteld wordt, is niets aan te merken, dat staat als een huis. In de eerste plaats gaat Lamrabets roman over verhalen vertellen en neerschrijven. Daarnaast vertelt het een onbekend oorlogsverhaal, namelijk dat van de kinderen van de koloniën. Vooraleer de schrijfster je onderdompelt in de nietsontziende loopgravenoorlog, leidt zij je rond in de duizend-en-een-nachtwereld van het onbekende Marokko met zijn moedige vrouwen en krijgers.

‘Vertel het iemand’ is een roman, waarin veel te ontdekken valt. Een aanrader.

 

De zaak-Saint-Fiacre van Georges Simenon

Een ongewone Maigret.

Maigret had het briefje bij toeval gezien. Het slingerde al dagen rond. Aanvankelijk was het verstuurd naar de gemeentepolitie van Moulins. Daar zagen ze het als een slechte grap en stuurden ze het door naar Parijs. Nadat Maigret het las, vertrok hij onmiddellijk naar Saint-Fiacre. Volgens het briefje zal er tijdens de vroegmis van Allerzielen in de kerk van Saint-Fiacre een misdaad worden gepleegd.

Het meubilair in de kerk, het verlopen van de eucharistieviering, de kerkgangers. Het roept herinneringen op bij de commissaris. Saint-Fiacre is immers zijn geboortedorp. Zijn vader was de rentmeester van de graaf de Saint-Fiacre. De gravin de Saint-Fiacre herkent Maigret nauwelijks. Het is zeker meer dan 45 jaar geleden dat hij haar voor het laatst zag. Bij het einde van de mis blijft zij zitten. Als Maigret naar voren loopt en zachtjes haar schouder aanraakt, beweegt het lichaam zich en valt neer. De gravin is dood. Zij heeft een hartaanval gekregen.

Het moordwapen is ongewoon: het is een vervalst krantenbericht over de dood van Maurice de Saint-Fiacre, de zoon van de gravin. Iemand heeft het in haar misboek gestoken. Genoeg mensen hadden weet van het zwakke hart van de gravin. Aan verdachten geen gebrek. De zaak-Saint-Fiacre is echter geen makkelijke klus voor de commissaris. Ten eerste is er de uitgekookte moordenaar. Ten tweede is er graaf Maurice de Saint-Fiacre, de laatste telg van een geruïneerde familie. En ten derde werkt hij op vertrouwd terrein. Voor een keer ziet hij toe, hoe de moordenaar ontmaskerd wordt. Dit door iemand die nog geslepener is dan de moordenaar, en die rekeningen te vereffenen heeft.

‘De zaak-Saint-Fiacre’ is een ongewone maar steengoede Maigret, die een andere kant van de commissaris toont. Wat in een mysterie uit de gouden tijd van de detective tot een cliché verwerd, wist onze Belgische schrijver in zijn voordeel te gebruiken. Hier werkt het samenbrengen van de verdachten namelijk wel.

L’Affaire Saint-Fiacre (1932)

De trein van Georges Simenon

Op de vlucht voor de Duitsers.

Op zijn tweeëndertigste is Marcel Féron verder gekomen dan hij ooit verwacht had: hij heeft een vrouw, een dochtertje van vier en een eigen zaak. Hij houdt van zijn vrouw, zijn kleine meisje en zijn manier van leven. Toch heeft hij op 10 mei 1940 een afspraak met het lot. Deze keer gaat het niet om een virus, noch om een bacterie of een aangeboren afwijking maar om een oorlog die hem en tientallen miljoenen mannen kwaad maakt. Voor Marcel is er geen militair avontuur in het vooruitzicht, want zijn bijziendheid ontslaat hem van dienst in het leger.

Zo goed als iedereen in het Noord-Franse plaatsje Fumay slaat op de vlucht voor de oprukkende Duitsers. Ook Marcel verlaat met zijn hoogzwangere vrouw Jeanne en dochtertje Sophie hun huis en winkel met inderhaast ingepakte koffers. Aan het station loopt het mis. Marcel wordt gescheiden van zijn vrouw en dochtertje. Terwijl Jeanne en Sophie een plaats krijgen in eerste klasse, moet Marcel zich tevreden stellen met een plaats in een goederenwagon. Na meer dan twee uur vertrekt de trein met zo’n 28 wagons. Een paar dagen later wordt de trein ingekort en geraakt Marcel, Jeanne en Sophie kwijt.

In het laatste hoofdstuk van ‘De trein’ blikt Marcel terug op het begin van de oorlog, wanneer hij en zijn gezin vluchtelingen waren. Nadat hij van zijn gezin gescheiden was, had hij een avontuurtje met de joodse Anna. Saaie Marcel ziet zijn korte periode met Anna, als een tijd waarin hij echt geleefd heeft. Hij hield van haar. Zijn huwelijk met Jeanne beschouwt hij intussen als een karikatuur. Niettemin komt zijn gezin op de eerste plaats. Wanneer Anna in de winter van 1942 weer zijn pad kruiste, liet hij haar over aan haar lot.

Marcel Féron is een typische in crisis verkerende Simenon held, die schittert in een uitstekend uitgewerkte roman, geschreven in de kenmerkende eenvoudige Simenon stijl. Het einde vloeit als vanzelf voort uit de omstandigheden, wat ‘De trein’ inderdaad tot een hoogtepunt maakt in de carrière van de Belgische schrijver. Een niet te missen Simenon.

Le train, 1961