Tag: dystopie

Een Amerikaanse oorlog van Omar El Akkad

De wereld anno 2074

“Dit is geen verhaal
over oorlog. Dit verhaal
gaat over verwoesting”

Benjamin Chestnut behoort tot de Miraculeuze Generatie, oftewel de generatie die geboren is tussen het begin en het einde van de Tweede Amerikaanse Burgeroorlog (2074 – 2095). Benjamin heeft zijn hele leven aan die oorlog gewijd met het schrijven van academische verhandelingen en tijdschriftartikels. Alle bewaard gebleven bronnen heeft hij bestudeerd. Als verwende Noorderling, die nooit een dag van echte strijd had meegemaakt, kreeg hij kritiek. Critici waren het oneens met allerlei historische details. Maar Benjamin weet dingen over de burgeroorlog, die niemand anders weet. Dingen die enkel zijn tante, Sarat Chestnut, wist.

Bij het uitbreken van de Tweede Amerikaanse Burgeroorlog woonde Sarat Chestnut met haar ouders, oudere broer en tweelingzus in een golfijzeren container in Louisiana. Toen Sarats vader, Benjamin, omkwam bij een terroristische aanslag, kwam het gezin in een vluchtelingenkamp in Mississippi terecht. Het kamp werd Sarats huis voor de komende elf jaar. Nadat het kamp door de noordelingen met de grond was gelijk gemaakt, zinde de 17-jarige Sarat op wraak. Haar wraak had verregaande gevolgen, niet alleen voor haarzelf, maar ook voor haar familie en het hele land.

Na de proloog lijkt ‘Een Amerikaanse oorlog’ veeleer op een YA-verhaal, met een jonge opgroeiende Sarat, die een buitenbeentje is. Met al die focus op Sarat zou je haast vergeten dat het verhaal in het heden begonnen is met Benjamin. Gelukkig maakt de schrijver dit ruimschoots goed in het laatste deel van het boek, waarin Benjamin zijn tante en haar geschiedenis leert kennen. En gelukkig werkt ‘Een Amerikaanse oorlog’ goed als politieke dystopie.

Omdat de geschiedenis zichzelf herhaalt, zou de toekomst er binnen zestig jaar wel eens kunnen uitzien, zoals beschreven in ‘Een Amerikaanse oorlog’. Anno 2074 is het politieke landschap volledig hertekend door de klimaatopwarming. De VS is niet langer meer een grootmacht. Over Europa wordt niet gerept in het boek, wel over China en de nieuwe pan-Arabische grootmacht Bouazizi. Bouazizi heeft er alle belang bij om de Amerikaanse burgeroorlog zo lang mogelijk te rekken. Met andere woorden: in ‘Een Amerikaanse oorlog’ heeft de Egyptisch-Canadese schrijver-journalist de huidige geopolitieke rollen vernuftig omgedraaid.

 

Oorspronkelijke titel: American War
Jaar van publicatie: 2017

Spotlight op:

In ‘spotlight op’ ontruk ik een boek en zijn auteur uit de vergetelheid. Vandaag geen vergeten boek, maar een moderne klassieker uit de Angelsaksische literatuur: ‘The Handmaid’s Tale’ van Margaret Atwood.

“All you have to do, I tell myself, is keep your mouth shut and look stupid. It shouldn’t be that hard.”

Margaret_Atwood_in_2015-2
©Frankie Fouganthin

Sinds de inauguratie van de Amerikaanse president Donald Trump zitten dystopische klassiekers in de lift. Ook Margaret Atwoods ‘Het verhaal van een dienstmaagd’ uit 1985 verkoopt goed. Eerder dit jaar zond de Amerikaanse televisie de serie ‘The Handmaid’s Tale’ uit, gebaseerd op de dystopische roman van de Canadese grande dame.

Met dienstmaagd Offred geeft Atwood een koele visie op een toekomstige totalitaire Amerikaanse maatschappij, die extreem christelijke waarden hoog in het vaandel draagt. Die maatschappij, de republiek Gilead, is ontstaan nadat de president van de Verenigde Staten is vermoord.

Omdat de republiek kampt met onvruchtbaarheid zijn vruchtbare vrouwen als Offred een zege. Dankzij de dienstmaagden kunnen de gezagsdragers alsnog kinderen verwekken. De vrouwen hebben het maar te ondergaan, want ze zijn onderschikt aan de man.

Bron foto Margaret Atwood: Wikimedia Commons. De foto is van Frankie Fouganthin.
Bron tekst: Wikipedia

Twee plus twee is vijf

Tijdloze klassieker: klassiekers zoals ‘1984’ blijven beklijven. 

Winston Smith beseft te laat, dat het niet aan hem is om uit te maken of twee plus twee vier is. In de wereld waarin hij leeft, verordent de Partij en zijn grote leider Big Brother namelijk dat twee plus twee vijf is. Winston had zich verder nog schuldig gemaakt aan het bijhouden van een dagboek en het hebben van seks voor zijn plezier. Voor de Partij kan seks enkel in het kader van voortplanting. Zijn wangedrag brengt Winston regelrecht in de martelkamer van het Ministerie van Liefde. Pas nadat Winston Big Brother liefheeft en zijn geest heeft laten doden, mag hij terug naar huis.

“Then the face of Big Brother faded away again and instead the three slogans of the Party stood out in bold capitals:

WAR IS PEACE
FREEDOM IS SLAVERY
IGNORANCE IS STRENGTH.”

Big Brother is watching you.

Winston Smith had beter moeten weten. Als partijmedewerker in het Ministerie van Waarheid herschreef hij oude krantenartikels. Op die manier is de waarheid in het verleden, heden en toekomst dezelfde. Wie controle heeft over het verleden heeft controle over de toekomst. En wie het heden controleert, controleert het verleden. Toch heeft hij zich mispakt. Hij meende dat de Partij zijn gedachten niet kon manipuleren. De Partij heeft echter absolute controle over elke gedachte en elke actie van zijn burgers. Iedereen wordt constant door middel van camera’s in de gaten gehouden. “Big Brother is watching you” is niet voor niets een partijleuze.

Stalin als model.

Hoogstwaarschijnlijk stond Sovjetleider Josef Stalin model voor Big Brother. Net als zijn voorganger ‘Animal Farm’ was het dystopische ‘1984’ in 1948 een aanklacht tegen het Sovjetcommunisme. Big Brother kan elke machtswellusteling zijn. Sociaaldemocraat George Orwell ging tekeer tegen elk totalitair regime en had als kind al uitgesproken meningen. Zijn instant klassieker ‘1984’ is een pleidooi om kritisch te zijn en te blijven, zodat twee plus twee vier blijft.

Bron: Wikipedia en Biography
Trailer van de film ‘1984’ met John Hurt in de rol van Winston Smith komt van YouTube