In het paradijs voor de vrouw van Émile Zola

Na de dood van haar ouders kreeg ze een aanbod van haar oom. Indien ze naar Parijs zou komen, zou oom Baudu haar een job bezorgen in zijn winkel.

Omdat oom Baudu al heel jong uit Valognes was vertrokken, had hij zijn nicht en neefjes nog nooit gezien. Hij verwachtte niet dat Denise zou ingaan op zijn aanbod. Maar een jaar nadat hij die brief had geschreven, stonden zijn nichtje en zijn neefjes alsnog bij hem op de stoep.

Het afgelopen jaar had Denise ternauwernood haar hoofd boven water weten te houden. Zij werkte weliswaar, net als Jean. Maar Jean verdiende niets. Onlangs kreeg Jean een baan aangeboden in Parijs, met kost en inwoon. Jean weet zich evenwel altijd in de nesten te werken. Dus besloot Denise om hem met Pépé te volgen naar Parijs. Zo kan ze Jean in het oog houden en blijft haar gezin samen.

Nu zijn speciaalzaak erop achteruitgaat heeft oom Baudu geen baan voor Denise. Net als alle winkeliers in zijn buurt kan hij onmogelijk concurreren met ‘Het Paradijs voor de vrouw’. Daar komt nog bij dat Parijs een ingrijpende stadsvernieuwing ondergaat. Die stadsvernieuwing is voor rijke mannen als Octave Mouret een uitgelezen kans om hun dromen te verwezelijken. Mouret wil van ‘Het Paradijs voor de vrouw’ het grootste warenhuis van Parijs maken. De buurtbewoners zien zijn ‘Paradijs’ dan ook gestaag groeien. Die groei gaat ten koste van een winkelier die er noodgedwongen mee moet stoppen.

Als vrouwenkenner weet Octave Mouret als geen ander vrouwen tot kopen te verleiden. Daarnaast heeft hij een reputatie als verleider. Maar als Denise Baudu bij hem komt werken, ontdekt Mouret dat hij zelf kan verleid worden. En dat hij haar liefde niet met geld kan kopen.

Op marketinggebied is er alvast niets nieuws onder de zon. Want de verkoops- en verleidingstechnieken van Mouret worden nog steeds toegepast door marketing- en salesmensen. Net als in 1883 draait het nog steeds rond: hoe haal je een klant naar je (online) winkel en hoe hou je die vervolgens zo lang mogelijk in je (online) winkel?

Maar hoe stond de toenmalige winkelier ten opzichte van die warenhuizen? Dankzij dit boek weet je dit. Naast schrijver was Zola immers ook journalist en vond hij het belangrijk om de realiteit van zijn tijd neer te pennen.

Had je ooit zoiets geks gezien? Een modemagazijn waar van alles werd verkocht! Gewoon een bazaar! Ook het personeel was me wat moois: een troep fatten zoals ze op de stations rondlummelden, die de koopwaar en de klanten als stukgoed behandelden, die de baas in de steek lieten ofwel door hem in de steek werden gelaten voor een onbenulligheid, zonder genegenheid, zonder fatsoen, zonder vakkennis!

‘In het Paradijs voor de vrouw’ geeft je goed beeld over de sociale en economische gevolgen van de opkomst van de warenhuizen. Zo ontstond er onder meer een nieuwe klasse: de vrouwelijke winkelbediende. Die moest er goed uitzien. Om er goed uit te kunnen zien moest ze zich goed kleden en daar moest ze uiteraard de middelen voor hebben. Dit is aanvankelijk geen sinecure voor Denise Baudu. Een andere vrouw zou blij zijn met de aandacht van een rijk man, maar Denise heeft haar principes. Niettemin is de afloop van de liefdesgeschiedenis tussen haar en meneer Mouret voorspelbaar. Of ze lang en gelukkig zullen samenleven is twijfelachtig. Maar het leven is – net als de verkoop – onvoorspelbaar. Toch is er de zekerheid dat de geschiedenis zich steeds weer zal herhalen.

Oorspronkelijke titel: Au bonheur des dames.
Jaar van publicatie: 1883.
Nederlandse vertaling: David de Jong en Uitgeverij Atlas Contact (2009).