Klassiekers blijven betoveren. Zo kende ‘De tijgerkat’ van de Siciliaanse schrijver Giuseppi Tomasi di Lampedusa al 70 herdrukken.
Het is niet alleen een van de best verkochte, maar ook een van de belangrijkste romans uit de Italiaanse literatuur. Bovendien zorgde het bij publicatie in 1958 gelijk voor een controversie. ‘Il Gattopardo’ (De tijgerkat) ging immers niet over de harde realiteit van het fascisme, en over de sociale onderklasse, maar over een aristocratische familie, de Salinas in het negentiende-eeuwse Sicilië.
1860. Don Fabrizio, prins van Salina ziet de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen met lede ogen aan. Het eiland Sicilië zal vanaf nu deel uitmaken van de nieuwe eenheidsstaat Italië. De macht van de aristocratie is voorbij. Het is nu de burgerij, die de lakens zal uitdelen. Terwijl Don Fabrizio troost zoekt in de studie van de sterren en de planeten, weet zijn neef Tancredi zich aan te passen aan de nieuwe situatie, door onder meer te trouwen met de dochter van de burgemeester.
“Se vogliamo che tutto rimanga come è, bisogna che tutto cambi.”
“Als we willen dat de dingen blijven zoals ze zijn, dan zullen ze moeten veranderen.”
Net als Don Fabrizio Salina was schrijver Giuseppi Tomasi di Lampedusa een telg uit een rijke adellijke Siciliaanse familie, die zijn rijkdom en macht gaandeweg zag verminderen. Voor ‘Il Gattopardo’ had Tomasi di Lampedusa zich gebaseerd op het leven van zijn grootvader en op eigen ervaringen. De titel van het boek komt van het familiewapen van de Tomasi en de Salinas, waarop een tijgerkat staat. De tijgerkat is de bijnaam van Don Fabrizio Salina, die zijn macht en innerlijke kracht ontleent aan het familiesymbool. Of de familiesymboliek satirisch bedoeld was, weten we niet.
Giuseppi Tomasi di Lampedusa heeft het internationale en nationale succes van zijn enige roman niet meer meegemaakt. Hij stierf in 1957 aan longkanker. In 1956 had hij tevergeefs zijn roman voor publicatie aangeboden. Dat ‘Il Gattopardo’ geweigerd werd, had hem verbitterd.
