Tag / huwelijk

by daniellecobbaertbe

Voorbije liefdes van Richard Yates

Tragiek van de eenzaamheid.

Toen Michael Davenport tegen het einde van de oorlog in Europa meerderjarig werd, wist hij wat hij wou doen. Hij wou gedichten en toneelstukken schrijven. Na zijn legerdienst ging hij dan ook naar Harvard. Tijdens zijn derde jaar ging hier zijn eerste eenakter in première. Het toneelstuk deed er voor Michael niet toe. Die lente ging hij namelijk helemaal op in Lucy Blaine. 

Een week na hun afstuderen traden Michael en Lucy in het huwelijk. Het was hem toen al duidelijk dat de Blaines geld hadden. Toch was hij helemaal niet voorbereid op Lucy’s bekentenis tijdens hun huwelijksnacht. Zij bekende dat zij ergens tussen de drie en de vier miljoen dollar van haarzelf had. De resterende dagen en nachten van hun huwelijksreis vulden ze met praten. Volgens haar konden ze overal gaan wonen. Konden ze op zoek naar de juiste omgeving voor hem. Hij wou daar niet van weten. Hij wou zijn plannen uitvoeren. Die plannen had hij al lang voor hun huwelijk gemaakt. Ze zouden naar New York gaan. Hier zou hij een baan aannemen bij een reclamebureau of een uitgeverij. Ze zouden enkel van zijn salaris rondkomen. Want haar geld wou hij niet. Dat zou hem in zijn mannelijkheid aantasten. 

Schreef Richard Yates zeven keer hetzelfde boek? Ja. In elk boek vind je dezelfde thematiek. Soms ook dezelfde personages. Hetzelfde onvermogen om lief te hebben en iets van het leven te maken. Maar elk boek van Yates is niettemin anders. 

‘Voorbije liefdes’ is merkelijk matuurder dan Yates’ debuut, ‘Revolutionary Road’. Het is minder tragisch en heftig, kent ironie en zelfspot. Er zijn ook geen slaande echtelijke ruzies. De scheiding van de Davenports komt onverwacht. Het is de cliffhanger van het eerste deel. In de twee volgende delen volg je eerst Lucy en dan vervolgens Michael tot hun vijftigste. Zijdelings zijn er hun vrienden, die gelukkiger lijken en succesvoller. Of is het gras sowieso altijd groener aan de andere kant? Kunnen we – als we ons vergelijken met andere – enkel maar ongelukkig zijn? ‘Voorbije liefdes’ geeft geen antwoorden. Yates observeerde en chroniqueerde. Als er al een antwoord zat in zijn werk, was het dat iedereen in wezen alleen is. Die tragiek van de eenzaamheid wist Yates als geen ander in zijn fictie te verweven.

“Zij draaide zich naar hem om en bekeek hem van top tot teen. Heel vreemd, zei ze. Dit is werkelijk interessant. Ik bedoel, het was al verrassend genoeg om te merken dat ik je dierbare, elitaire Kenyon Review-ideetjes altijd gehaat heb – en ik wil je bij god nooit meer van mijn leven gedicht of toneelstuk horen zeggen – maar nu besef ik dat ik je stem op zich al haat. Begrijp je me? Ik kan de klank van je stem domweg niet meer verdragen. Of de aanblik van je gezicht. En ze draaide de kranen boven de gootsteen met een ruk allebei wijd open en trof voorbereidingen om de afwas te doen.”

Oorspronkelijke titel: Young Hearts Crying.
Datum van publicatie: 1984.

by daniellecobbaertbe

Blijf bij me van Ayọ̀bámi Adébáyọ̀

De dingen die liefde niet kan doen.

Ilesha, vanaf 1985. Het was liefde op het eerste zicht voor Akin Ayayi. Hij trouwde met Yejide Makinde nog voor het einde van het jaar waarin zij in zijn leven kwam. In het tweede jaar van zijn huwelijk begon het: de maandelijkse bezoeken van zijn moeder aan zijn kantoor. Zijn moeder nam telkens een andere vrouw mee. Omdat Yejide nog steeds geen kind had gebaard, moest Akin een tweede vrouw nemen. Als oudste zoon van zijn moeder kon hij niet kinderloos blijven. Twee jaar lang weerstond Akin die maandelijkse bezoeken. Maar dan begon zijn moeder te dreigen dat zij met de vrouwen naar hem thuis zou komen. Dat wou Akin Yejide niet aandoen, dus stemde hij in met een tweede huwelijk.

Er knapte iets in Yejide toen haar schoonfamilie met de tweede echtgenote, Fummi, op de stoep stond. Zij zag maar 1 oplossing: zwanger raken voor haar rivale. Echter, zij had de afgelopen 4 jaar al alles geprobeerd om zwanger te raken.

Dat Yejide uiteindelijk kinderen baarde, lees je in het eerste hoofdstuk, dat zich afspeelt in het jaar 2008. Je leest ook dat zij haar man na 15 jaar terug gaat ontmoeten. ‘Blijf bij me’ is een aangrijpend verhaal, dat je meevoert naar het politiek onstabiele Nigeria van de jaren ’80 en ’90. Het is een verrassend verhaal. Want de Nigeriaanse schrijfster voorzag haar debuut van verrassende plotwendingen. Het verhaal sleept je zo mee, dat je eigenlijk niet stil blijft staan bij sommige van die plotwendingen. Is Yejide, ondanks haar hoge opleiding, zo naïef? Of is zij een product van haar opvoeding en samenleving? Tradities en gebruiken zijn alleszins belangrijker dan het geluk van twee mensen. En tussen die twee mensen gaapt er een traditionele en maatschappelijke genderkloof, wat de communicatie enkel bemoeilijkt.

In de al rijke Nigeriaanse literatuur is de stem van Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ een aanwinst.

“Er zijn dingen die zelfs de liefde niet kan doen. Als de last te zwaar is en te lang aanhoudt, krijgt zelfs de liefde barsten, scheuren, tot ze bijna breekt en dat soms ook doet. Maar zelfs als ze in duizend stukjes aan je voeten ligt, wil dat nog niet zeggen dat het niet langer liefde is.”

Oorspronkelijke titel: Stay with Me
Datum van publicatie: 2 maart 2017

by daniellecobbaertbe

De twee Hotel Francforts van David Leavitt

Vol symboliek.

Sinds mijn pensionering bij Ford liep ik rond met het idee om een boek te schrijven. Mijn vrouw, attent als zij is, had een artikel uitgeknipt met de titel ‘Tien regels die de beginnende schrijver in acht moet nemen’. Achteloos had ik het artikel in de la gestoken, waarin ik mijn parafernalia van mijn Europees verleden bewaar. Pas nadat ik driekwart van mijn boek had geschreven, las ik het artikel. Volgens het artikel had ik elke regel overtreden. Maar de realiteit is nu eenmaal anders. In fictie laat je best geen verhaallijn onuitgewerkt. Maar wat te doen met een oorlogsverhaal? Scheurt de oorlog verhalen niet voortdurend aan flarden…

Het boek dat ik schreef, gaat over de paar weken die ik in Lissabon doorbracht in de zomer van 1940. Net als de meeste Amerikanen, die jaren in Europa hadden gewoond, zat ik in zak en as bij het vooruitzicht van een terugkeer naar de VS. Mijn toenmalige vrouw Julia zag het helemaal niet zitten om terug te keren. In Lissabon leerden we het schrijversduo Freleng kennen. Net als wij woonden zij al jaren in Europa. Zij logeerden in het Francfort Hotel. Wij in het Hotel Francfort.

Dat Pete Winters het verhaal van zijn verblijf in Lissabon pas vele jaren later verteld, kom je in het laatste deel van ‘De twee Hotel Francforts’ te weten. In dat laatste deel besef je dat de realiteit in het verhaal slechts een illusie is. In de drie voorafgaande delen krijg je namelijk het verhaal van twee huwelijken. Het verhaal van het echtpaar Freleng en het echtpaar Winters.

De Frelengs hebben sinds de geboorte van hun kind geen seks meer gehad. Omdat Iris Edward niet wil verliezen, heeft zij seks met de mannen, die Edward voor haar uitkiest. Pete was bedoeld voor Iris. Maar Edward houdt hem voor zichzelf. In tegenstelling tot Pete is hij niet aan zijn proefstuk toe. Uiteraard mag Julia niets te weten komen over de hartstochtelijke affaire tussen haar man en Edward. Zij en Pete zijn enkel naar buiten toe een ideaal koppel. Hun huwelijk is net zo leeg als de Parijse flat waarin ze woonden. In Lissabon bedrijven ze overigens de liefde met de luiken open. De open luiken is maar een van de vele symbolen die Leavitt gebruikt. Wat aanvankelijk een verhaal lijkt van bedrog blijkt uiteindelijk een schitterend uitgewerkt psychologisch portret. Het laatste deel is verrassend. Niet alleen door de bewuste verwijzing naar het medium roman, maar ook door de indirecte wending in het verhaal naar Julia en haar voorgeschiedenis. Door de soepele stijl is ‘De twee Hotel Francforts’ geschikt voor een breed lezerspubliek. Het enige wat soms stoort, is dat de research van Leavitt net iets te veel doorsijpelt.

“Ik blijf het verbijsterend vinden: het menselijk vermogen tot zelfbedrog, waaraan ikzelf even schuldig ben als ieder ander, en net zo goed wanneer er iets te verliezen valt, als wanneer er wat te winnen valt. En misschien is dat vermogen wel iets goeds, iets noodzakelijks, een talent dat we moeten ontwikkelen om te overleven – totdat het moment komt waarop het ons de das omdoet.”

Oorspronkelijke titel: The Two Hotel Francforts.
Jaar van publicatie: 2013.