Tag: fictie

Blijf bij me van Ayọ̀bámi Adébáyọ̀

recensie (2) (1)

De dingen die liefde niet kan doen.

Ilesha, vanaf 1985. Het was liefde op het eerste zicht voor Akin Ayayi. Hij trouwde met Yejide Makinde nog voor het einde van het jaar waarin zij in zijn leven kwam. In het tweede jaar van zijn huwelijk begon het: de maandelijkse bezoeken van zijn moeder aan zijn kantoor. Zijn moeder nam telkens een andere vrouw mee. Omdat Yejide nog steeds geen kind had gebaard, moest Akin een tweede vrouw nemen. Als oudste zoon van zijn moeder kon hij niet kinderloos blijven. Twee jaar lang weerstond Akin die maandelijkse bezoeken. Maar dan begon zijn moeder te dreigen dat zij met de vrouwen naar hem thuis zou komen. Dat wou Akin Yejide niet aandoen, dus stemde hij in met een tweede huwelijk.

Er knapte iets in Yejide toen haar schoonfamilie met de tweede echtgenote, Fummi, op de stoep stond. Zij zag maar 1 oplossing: zwanger raken voor haar rivale. Echter, zij had de afgelopen 4 jaar al alles geprobeerd om zwanger te raken.

Dat Yejide uiteindelijk kinderen baarde, lees je in het eerste hoofdstuk, dat zich afspeelt in het jaar 2008. Je leest ook dat zij haar man na 15 jaar terug gaat ontmoeten. ‘Blijf bij me’ is een aangrijpend verhaal, dat je meevoert naar het politiek onstabiele Nigeria van de jaren ’80 en ’90. Het is een verrassend verhaal. Want de Nigeriaanse schrijfster voorzag haar debuut van verrassende plotwendingen. Het verhaal sleept je zo mee, dat je eigenlijk niet stil blijft staan bij sommige van die plotwendingen. Is Yejide, ondanks haar hoge opleiding, zo naïef? Of is zij een product van haar opvoeding en samenleving? Tradities en gebruiken zijn alleszins belangrijker dan het geluk van twee mensen. En tussen die twee mensen gaapt er een traditionele en maatschappelijke genderkloof, wat de communicatie enkel bemoeilijkt.

In de al rijke Nigeriaanse literatuur is de stem van Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ een aanwinst.

“Er zijn dingen die zelfs de liefde niet kan doen. Als de last te zwaar is en te lang aanhoudt, krijgt zelfs de liefde barsten, scheuren, tot ze bijna breekt en dat soms ook doet. Maar zelfs als ze in duizend stukjes aan je voeten ligt, wil dat nog niet zeggen dat het niet langer liefde is.”

 

Fictieve heldin: Miss Marple

Hoewel zij geen achtergrond heeft in criminologie of politiewerk schittert zij in de ingewikkeldste moordzaken. De meeste van haar collega-speurders vinden gezwind de weg naar de populaire cultuur. Haar filmdebuut liet meer dan 30 jaar op zich wachten en was maar losjes gebaseerd op haar literair leven. 

Hoewel Agatha Christie haar miss Marpleroman ‘The Mirror Crack’d from Side to Side’ (1963) opdroeg aan actrice Margaret Rutherford, kon zij zich niet vinden in Rutherfords bazige en kleurrijke vertolking van Miss Marple. Bovendien weken de films af van de oorspronkelijk bedachte plots.

Het personage van miss Marple was een spin-off van de roddeltante van middelbare leeftijd uit King’s Abott, Caroline Sheppard. Hoewel zij maar een klein rolletje had in ‘The Murder of Roger Ackroyd‘ (1926), dacht zij actief mee over wie de misdaad gepleegd had. Dit controversieel Poirot-verhaal vestigde Christies naam als schrijver. Dit boek was ook de basis van de allereerste bewerking van een Christie-verhaal. In het toneelstuk ‘Alibi’ werd de rol van Caroline Sheppard vertolkt door een jonge actrice, een keuze van de regisseur die Christie betreurde. Dit voorval deed Christie besluiten om een stem te geven aan oudere vrouwen. Hoewel vooral vrouwelijke auteurs de dienst uitmaakte in de gouden tijd van het detectivehaal, werden zij en hun mannelijke speurders niet altijd serieus genomen. Reden voor Christie om uit te pakken met een vrouwelijke speurneus. Ook had zij op die manier nog een personage naast haar onuitstaanbare Poirot.

Jane Marple dook voor het eerst op in het kortverhaal ‘The Tuesday Night Club’. Tussen 1926 en 1930 schreef Christie 13 kortverhalen over clubleden die elkaar een whodunit vertellen, en die de andere vervolgens moeten oplossen. Het is altijd Jane Marple met haar ijzersterke logica die de whodunits oplost. In 1930 maakte Jane Marple de overgang naar de roman. Haar romandebuut ‘Murder at the Vicarage’ maakte haar meteen net zo beroemd en bekend als Hercule Poirot. In tegenstelling tot de Belgische detective trekt Jane Marple nooit een verhaal naar zich toe.

Tussen 1930 en 1971 schreef Agatha Christie een 20-tal kortverhalen en 12 romans met Jane Marple in de hoofdrol. Het karakter van de 70-plusser verandert aanzienlijk doorheen de jaren. De jaren maken de frêle oude vrijster vriendelijker en moderner. Ook laat zij het loopwerk meer en meer door andere doen. Roddels blijven niettemin belangrijk voor de amateur-speurder die niemand opmerkt.

De televisieserie met Joan Hickson (1984-1992) benadert Christies boeken over miss Marple het dichtst.

 

Voor dit blog gebruikte ik verschillende bronnen, waaronder Wikipedia. De trailer komt van Youtube van het kanaal van Baker & Taylor. 

Hotel Claremont van Elizabeth Taylor

recensie (2) (1)

Laatste station voor het verpleeghuis. 

Ondanks al haar gebeden was haar man gestorven. Laura Palfrey staat er nu alleen voor. Toen zij bij haar dochter Elizabeth in Schotland logeerde, zag zij een advertentie in de zondagskrant. Verlaagde wintertarieven. Uitstekende keuken. Nu is zij per taxi onderweg naar Hotel Claremont. Als het er niet prettig is, hoef ik er niet te blijven, neemt Laura zich voor. Alleszins straalt het hotel fatsoen uit. Dat is al iets. Gelukkig is de taxichauffeur zo galant om haar te helpen met haar bagage, want de portier geeft geen teken van leven. De receptioniste is vriendelijk maar koel, alsof ze voor een verpleeghuis werkt.

Eigenlijk is Hotel Claremont het laatste station voor het verpleeghuis. Mevrouw Palfrey is niet de enige op leeftijd, die in het hotel haar ‘permanente’ intrek neemt. Niet dat er zo veel verschil is met een verpleeghuis, maar de oudjes hebben tenminste de illusie van grandeur. In Hotel Claremont kunnen ze koketteren met hun chique kleren. Mevrouw Palfrey en haar leeftijdgenoten behoren immers tot de generatie, die de stiff upper lip mentaliteit met de paplepel meekreeg. Zij zijn opgevoed tot burgers van het Grote Britse rijk, dat intussen tot het verleden behoort. In de jaren zestig waar ze nu zijn aanbeland, zijn die grote Engelse waarden – net als het hotel – in verval. Jonge mannen hebben veel te lang haar en lijken werkschuw. De tijdsetting heeft wel degelijk zijn belang voor het verhaal. Vertelt ‘Hotel Claremont’ daardoor dan een gedateerd verhaal? Verre van.

‘Hotel Claremont’ is een herkenbaar en diepmenselijk verhaal. Het vertelt namelijk het verhaal van hoe het is om oud te zijn. De laatste levensjaren zag Taylor, net als de eerste levensjaren, als hard werken. Aan het begin van je leven leer je elke dag iets bij. Op het einde van je leven verlies je elke dag iets nieuw. Ook moet je blijven doorgaan, ondanks de pijnlijke spataderen en andere kwalen. Hulpbehoevendheid betekent immers het verpleeghuis. Dood gaan in Hotel Claremont is uitgesloten. Dit genereert slechte reclame. Echt blij is de hoteleigenaar niet met de vier oude dametjes en de oude heer, die zijn hotel uitgekozen hebben om hun oude dag te slijten. Zeker niet, als zij dan ook nog brieven schrijven naar de krant, zoals meneer Osmond doet.

Een oude mensenhand is nochtans net als een kinderhand snel gevuld. Onverwachte gebeurtenissen en uitjes ontlokken een haast kinderlijke vreugde, en vooral een welgekomen onderbreking in hun veel te lange dagen. Naast al die kommer en kwel, dat hoort bij het oud zijn, is er de opmerkelijke vriendschap tussen mevrouw Palfrey en Ludo. De jonge aankomende schrijver, pikt mevrouw Palfrey letterlijk op van de straat. Hun vriendschap zorgt naast vlinders in de buik voor haar, ook voor de nodige luchtige en vrolijke noten in ‘Hotel Claremont’. Zeker als Ludo, op vraag van mevrouw Palfrey de plaats inneemt van haar vervelende kleinzoon Desmond. Taylors schrijfstijl is overigens onmiskenbaar Brits, waardoor de humor nooit ver weg is. Een traan en een lach is wat op het menu staat voor de lezer in ‘Hotel Claremont’.